Елкасини пайІамбарлар силаган шоир

Darsning uslubi:
Berilgan topshiriqlarni birin-ketinlik 
bilan bajarish – zigzag usuli. 
Darsning shiori:
Ilmni kitobdan, bilimni hayotdan o‗rgan! 
O‘qituvchi:
Bugungi darsimizning mavzusi «Qo‗shma gap». Darsimizning uslubi sizga 
berilgan topshiriqlarni birin-ketinlik bilan – zigzag usulida bajarishdan iboratdir. Mavzuni 
o‗rganishda quyidagi topshiriqlarni bajarish qo‗shma gaplarning sodda gapdan farqini va ularning 
turlarini o‗rganish hamda sekin-asta bu gaplarni nutqda qo‗llashga qaratilgan. Avvalo, siz berilgan 
uch daqiqa ichida quyidagi zakovat savollariga javob berib, o‗z guruhingizni aniqlab oling. 
Topshiriqni to‗g‗ri bajarsangiz, kartochka olish huquqiga ega bo‗lasiz. Darsimiz nihoyasida 
kartochkalar yordamida g‗olib guruh aniqlanadi. Topshiriqlarni bajarish vaqtini qumsoat besh 
daqiqadan belgilab beradi. 
 
Zakovat savollari: 
1.
Nutq tovushlari tizmasi nima? 
(Nutq tovushlari tizmasi so‗zlarni, so‗zlar tizmasi so‗z birikmalarini, so‗z birikmalari tizmasi 
gaplarni, gaplar esa matnni hosil qiladi). 
2.
Sodda va qo‗shma gaplar qaysi xususiyatiga ko‗ra farqlanadi? (grammatik asoslar 
miqdoriga ko‗ra) 
3.
Qo‗shma gaplar tarkibidagi sodda gaplarni bog‗lovchi vositalarni ayting. (bog‗lovchilar 
va ohang, nisbiy so‗zlar, yuklamalar) 
4.
Qaysi qo‗shma gaplarning qismlari shaklan mustaqil bo‗ladi? (bog‗langan va 
bog‗lovchisiz qo‗shma gaplarning) 
5.
Qo‗shma gaplarning qaysi turida sodda gaplar o‗zaro teng bog‗lovchi va bog‗lovchi 
vazifasidagi yordamchilar yordamida birikkan? (bog‗langan qo‗shma gaplarda) 
6.
Kuz kelsa, o‗riklar gullaydi. Ushbu gapdagi sodda gaplar qaysi jihatdan bog‗lanmagan? 
(mantiqan ) 
7.
Va
bog‗lovchisi bilan bog‗langan qo‗shma gapga misol keltiring. (Maktab hovlisidagi 
bog‗da turfa gullar ochilgan va rang-barang kapalaklar guldan-gulga qo‗nib yayraydi) 
8.
Biriktiruvchi bog‗lovchili bog‗langan qo‗shma gaplar qismlari o‗zaro qanday vositalar 
bilan birikadi? (biriktiruvchi bog‗lovchi va 
–u, -yu, -da
yuklamalari bilan) 

---

14 
9.
Faqat ohang vositasida bog‗langan qo‗shma gaplarda qaysi tinish belgilari qo‗llanadi? 
(tire, vergul, nuqta vergul hamda ikki nuqta) 
10.
Og‗zaki nutqning ko‗rki nimada? (ogzaki nutqning ko‗rki nutq tovushlarining aniq va 
to‗g‗ri talaffuzida, ohangning me‘yorida, ovozning baland pastligida, to‗xtamning 
o‗rinliligida o‗z aksini topgan) 
(O‗quvchilar