Электротехниканинг фанининг таърифи ва ахамияти

 
4.2.Айланувчи магнит майдони
 

---

85 
Уч фазали токнинг энг аҳамиятли хоссаларидан бири айланувчи магнит 
майдони ҳосил қилишидир. Шунинг учун ўзгарувчан ток машинаси уч фазали 
чулғамининг айланувчи магнит майдонини текширамиз. 
Статор ичига ўқлари бир-бирига нисбатан 120° бурчак ҳосил қилиб 
жойлаштирилган учта индуктив чулғам жойлаштирилган бўлсин. (4.3- расм). 
Чулғамларнинг учларини А, B ва S, охирларини эса X, Y, Z ҳарфлари билан 
белгилаймиз . 
Чулғамларни юлдуз шаклида уланганда уларнинг охирги X, Y, Z учларини 
бир-бирига улаб, нейтрал нуқта ҳосил қилинади, чулғамларнинг А, B, S учлари 
эса уч фазали ток тармоғига уланади.
Бу учта чулғам орқали фазалари 1/3Т га силжиган, бир хил амплитудали ва 
бир хил частотали синусоидал токлар ўтади.3- расм. Уч фазали токнинг 
айланувчи магит майдони. 
Бу токлар ҳосил қилган магнит майдон Лариннинг магнит индукциялари 
қуйидагича бўлади: 
 
 
4.3-расм 
 
B
A
=B
m
sin 
t


---

86 
B
B
= B
m
sin(
3
2


t
) 
B
C
=B
m
sin(


3
4

t
)
(2.6)
бу ерда B
m
— ҳар бир чулғам ўқи бўйлаб йўналган магнит индукциянинг 
максимал қиймати.
Учала магнит майдони учала чулғамлар системасида бирданига таъсир этиб 
туради: Натижада айрим-айрим магнит майдонлари эмас, балки тенг таъсир 
этувчи ягона. магнит майдони ҳосил бўлади.