Elektrotehnika va elektronika

 
 
14.4-rasm.
 
Turli rusumdagi elektromagnit vaqt relelari. 
 
Tezlik  nazoratining  elektromexanik  relesi 
  -  Asinxron  dvigatel  ish  tamoyili  bo’yicha  ishlab, 
dvigatelning  tezligi  nolgacha  pasayganda  uni  tarmoqdan  uzib  qo’yish  talab  etilganda  yani  tormozlashni 
avtomatlashtirishda qo’llaniladi(14.5-rasm.). 

---

191 
 
 
14.5 – rasm. Tezlik nazorati relesining sxematik chizmasi. 
Taxogeneratorlar  - 
tezlik  datchiklari  kabi  o’zgaruvchan  tok  dvigatellari,  asinxron  va  sinxron  bo’lishi 
mumkin. Taxogenerator yakoriga rostlanuvchi resistor bilan ketma-ket ulangan kuchlanish rele chulg’ami 
ulanadi. Taxogenerator dvigatel vali(o’qi) bilan mexanik ulangan bo’ladi.  
Tezlikning impulsli induktsion datchigi
 – diskret datchik bo’lib  hisoblanadi. Bunda dvigatel yoki 
ishchi mashinaning vali(o’qi)ga ulangan tishli disk (1) Disk tishlarining qarshisiga U
p
 – manbaga ulangan 
o’lchov chulg’amli (3) doimiy magnit (2) joylashtiriladi. Chulg’amdan olinayotgan kuchlanish kondensator 
(C)  orqali  (
У) 
kuchaytirgich  kirishiga  beriladi.  Disk  aylanganda  uning  tishlari  bilan  inductor  orasidagi 
oraliq o’zgaradi va o’z navbatida bu magnit oqimining o’zgarishiga olib keladi(14.6-rasm.).  
 
14.6 – rasm. Tezlikning impulsli induktsion datchigi.