Elektrotehnika va elektronika

11.4.1
 
Asixron mashinalarni ishga tushirish, reverslash va aylanish tezligini 
rostlash. 
Asinxron motorlar stator chulg‘amini elektr tarmoqqa: 
a) reaktor, avtotransformator  yoki aktiv qarshilik orqali; 
b) “yulduz”dan “uchburchak”ka almashtirib ulash bilan  ishga tushiriladi. 
Asinxron  motomi  elektr  tarmog'iga  bevosita  ulab  ishga  tushirish  eng  keng  tarqalgan  usullardan 
hisoblanadi [4] . 

---

148 
 
 
Asinxron motorning ishga tushirish toki ifodasi  
S
 o‘rniga uning 
S
=1 qiymatini qo‘yib quyidagicha 
aniqlanadi: 
. 
 
                                                    (11.14) 
Qisqa tutashtirilgan rotorli asinxron motorlarning ishga tushirish toki 
 bo‘lib, 
uning  nisbiy  qiymati 
  motor  katologlarida  beriladi.  Ishga  tushirish  toki  katta  bo‘lishiga  qaramay, 
asinxron  motorning  ishga  tushirish  momenti  nisbatan  kichik,  ya’ni 
  ni  tashkil 
qiladi.  Ishga tushirish momentining tok singari katta qiymatga ega bo‘lmasligini aylantiruvchi momentning 
quyidagi  (11.15)  ifodasidan  tushinish  mumkin.  Asinxron  motorning  vektor  diagrammasiga  binoan 
, Bu ifodadan aniqlangan   qiymatini (11.9) dagiga qo‘yib quyidagi olinadi: 
.                                                                                          (11.15) 
Ammo 
 bo‘lgani uchun aylantiruvchi moment uchun quyidagi 
ifoda olinadi:  
Nm,                         (11.16) 
bunda 
 – moment doimiysi; 
 – rotor tokining aktiv 
qismi. Demak, asinxron motorning aylantiruvchi momenti ham o‘zgarmas tok motorniki singari ifodalanib, 
magnit  oqim  va  tokning  aktiv  qismi  bilan  aniqlanadi.  Ishga  tushirish  paytida 
S
=1  bo‘lgani  sababli  rotor 
induktiv  qarshiligining  maksimal  qiymati 
  da  moment  ifodasiga 
  o‘zining  minimal  qiymatiga  ega.  Shu  sababli 
  ning  qiymati 
  ga  yaqinroqdir.  Bu  esa 
asinxron  motorning  kamchiligidir.  Haqiqatan, 
  bo‘lsa,  nominal  yuklama  bilan  asinxron 
motorni ishga tushirish imkoni umuman bo‘lmaydi. Motor kataloglarida 
 qiymati ham beriladi.