Elektrotehnika va elektronika

I
ishg.t
,= 2I
n
 gacha va, demak, 
M
ishg.t 
= 2M
n
 
gacha kamaytirish uchun yakor chulg‘amiga ketma-ket ulangan rezistor qarshiligi kiritiladi. Bu rezistor 
ishga tushirish rezistori deyiladi. Ishga tushirish tokini 
2I
n
 gacha kamaytiruvchi rezistor qarshiligi 
R
ishg.t
  
ning qiymatining 
I
ishg.t
,
 ifodasi orqali   
I
ishg.t
, =  2I
n
  U
n
 / R
ya
 + R
ishg.t
  dan topiladi, ya’ni 
                                   
                                                               (13.23) 
O‘zgarmas tok motorlari uchun yakor chulg‘ami qarshiligini quyidagicha aniqlash mumkin: 
bunda  
η
 = P
n
 / U
n
 I
n
  – motor foydali ish koeffitsientining nominal qiymati: 

---

185 
 
R
n
 = U
n
 / I
n
 – motorning nominal qarshiligi. Yakorga kuchlanish berilganda undan o‘tadigan ishga 
tushirish tokini nominal qiymatgacha kamaytiruvchi qarshilik o‘zgarmas tok motorining nominal qarshiligi 
deb  ataladi.  Ishga  tushirish  rezistori  odatda  bir  necha  pog‘onadan  iborat  qilib  tayyorlanadi.  Ishga 
tushirilgan motor chastotasinining ortib borishi bilan uning yakor toki va, demak, aylantiruvchi momenti 
kamayib  boradi.  Motor  chastotasining