Elektroradio ashyolar va tibbiyot texnikasini

10.14.  Ko‘p  zvenoli  LC-filtrlar
Pulsatsiyalarni  yaxshi  silliqlash  talab  qilinganida  ko‘p
zvenoli  LC-filtrlar  qo‘llaniladi.  Ular  bir  nechta  ketma-ket
ulangan  G-simon  zvenolardan  iborat  bo‘lib,  G-simon  filtr
kabi  induktivlikdan,  P-simon  filtr  kabi  sig‘imdan  boshlanishi
mumkin  (10.20-rasm).
10.19-rasm.  Bir  zvenoli  P-simon  LC-filtri.
L
U
0
C
0
C
1
R
y
U
y

---

227
Bunday  filtr  silliqlash  koeffitsiyenti  alohida  zvenolar  silliq-
lash  koeffitsiyentlari  ko‘paytmasiga  teng,  ya’ni
K
S
 = KS
1
· KS
2
 · .... · K
Sp
,
bu  yerda,  n  —  filtr  zvenolarining  soni.
S
0
  sig‘imni to‘g‘rilagichni  hisoblab  topish  mumkin,  u  holda
alohida  zvenolar  silliqlash  koeffitsiyentlari  quyidagicha  aniq-
lanadi:
K
SG1
= (m
S
)
2
  L
1
C
1
,  K
SG2
= (m
S
)
2
  L
2
C
2
.
Alohida  ko‘p  zvenoli  filtrlarda  zvenolar  bir  xil  silliqlash
koeffitsiyentlariga ega  bo‘lishi qulay,  ya’ni K
s1
= K
s2
= ... = K
sn
,
u  holda  butun  filtrning  silliqlash  koeffitsiyenti  quyidagiga  teng
bo‘ladi: K
s1
= K
sn
 barcha zvenolar bir xil L va C elementlardan
tashkil  topgani  uchun  (ya’ni  L
1
= L
2
= ...  =L
n
  va  S
1
= S
2
= ...  =
S
n
)  quyidagini  yozish  mumkin:
K
S
= (m
S
)
2p
  (L
zv
C
zv
)
p
= K
Szv
p
,
bu  yerda,  Ks
zv
  —  birinchi  zvenoning  silliqlash  koeffitsiyenti.
Bundan quyidagiga ega bo‘lamiz:

 
c
zv
zv
2
.
(
)
C
K
n
L C
m
10.20-rasm.  Ko‘p  zvenoli  filtrlar.
L
2
L
2
C
0
C
1
C
2
R
y
C
1
C
2
L
2
L
1
R
y

---

228
L
zv
S
zv
  ko‘paytma  aniqlangandan  so‘ng  filtrning  w
0
  o‘z
chastotasini  to‘g‘rilangan  kuchlanish  asosiy  garmonikasi  w
chastotasi  bilan  taqqoslash  kerak.  Rezonans  bo‘lmasligi  uchun
filtrning  o‘z  chastotasi  w
0

0,5r·w  shartga  rioya  qilishi  kerak,
 
0
1
LC
  bo‘lganligi  uchun  LC

4/(m·)
2
  ga  ega  bo‘lamiz,
formulaga muvofiq K
s

3 bo‘lsa bajariladi.
Yuklama  o‘zgarmas  bo‘lganida   = 
c
,  impulsli  yuklamada
 =
n
 bo‘ladi, bu yerda 
n
 — yuklama impulslari chastotasi. U
holda quyidagi munosabat kelib chiqadi:
K  =  
i
/  
S
va rezonansning bo‘lmasligi sharti quyidagicha yoziladi:

0

0,5 · 
i
= 0,5 · K
S
.
Ushbu  shart  K
S

(2m/K)
2
—1  bo‘lsa  bajariladi,  aks  holda
LC ko‘paytmani oshirish kerak bo‘ladi.
Bunday  filtrlar uchun  L
zv
  induktivlik va  S
zv
  sig‘im  qiymat-
lari  filtrning induktivlik  reaksiyasini  ta’minlash shartidan,  ya’ni
L
zv
  shartdan  aniqlanadi,  keyin  esa  S
zv
  aniqlanadi.