Elektronika va sxemotexnika


Bipolyar  tranzistorning  aktiv  rejimda  ishlashi



Download 2,53 Mb.
Pdf ko'rish
bet44/111
Sana20.07.2021
Hajmi2,53 Mb.
#124114
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   111
Bog'liq
Elektronika va sxemotexnika

Bipolyar  tranzistorning  aktiv  rejimda  ishlashi.  UB  ulanish  sxemasida 
aktiv  rejimda  ishlayotgan  n-p-n  tuzilmali  diffuziyali  qotishmali  bipolyar 
tranzistorni  o‘zgarmas  tokda  ishlashini  qo‘rib  chiqamiz  (24  a-rasm).  Bipolyar 
tranzistorning normal ishlashining asosiy talabi bo‘lib  baza  sohasining yetarlicha  
kichik  kengligi  hisoblanadi; bu vaqtda  


 
 
45 
45 
W

  L  sharti  albatta  bajarilishi  kerak  (L-bazadagi  asosiy  bo‘lmagan  zaryad 
tashuvchilarning diffuziya uzunligi). 
Bipolyar tranzistorning ishlashi uchta asosiy hodisaga asoslangan: 
-  emitterdan bazaga zaryad tashuvchilarning injeksiyasi; 
-  bazaga injeksiyalangan zaryad tashuvchilarni kollektorga o‘tishi; 
-  bazaga injeksiyalangan zaryad tashuvchilar va kollektor o‘tishga 
yetib  kelgan  asosiy  bo‘lmagan  zaryad  tashuvchilarni  bazadan  kollektorga 
ekstraksiyasi. 
Emitter  o‘tish  to‘g‘ri  yo‘naliishda  siljiganda  (U
EB
  kuchlanish  manbai  bilan 
ta’minlanadi)  uning  potensial  to‘siq  balandligi  kamayadi  va  emitterdan  bazaga 
elektronlar  injeksiyasi  sodir  bo‘ladi.  Elektronlarning  bazaga  injeksiyasi,  hamda 
kovaklarni  bazadan  emitterga  injeksiyasi  tufayli  emitter  toki  I
E
  shakllanadi. 
Shunday qilib, emitter toki 
 
эp
эn
Э
I
I
I


  ,   (3.1) 
 
bu yerda I
en
,  I
er
  mos ravishda elektron va kovaklarning injeksiya toklari. 
Emitter tokining I
er
 tashkil etuvchisi kollektor orqali oqib o‘tmaydi va zararli 
hisoblanadi  (tranzistorning  qo‘shimcha  qizishiga  olib  keladi).  I
er
  ni  kamaytirish 
maqsadida  bazadagi  akseptor  kiritma  konsentratsiyasi  emitterdagi  donor  kiritma 
konsentratsiyasiga nisbatan ikki darajaga kamaytiriladi. 
Emitter tokidagi I
en
 qismini injeksiya koeffisienti aniqlaydi. 
Э
эn
I
I


   ,   (3.2) 
Bu kattalik emitter ishi  samaradorligini xarakterlaydi (

=0,990-0,995). 
Injeksiyalangan  elektronlar  kollektor  o‘tish  tomon  baza  uzunligi  bo‘ylab 
elektronlar  zichligining  kamayishi  hisobiga  bazaga  diffundlanadilar  va    kollektor 
o‘tishga yetgach, kollektorga ekstraksiyalanadilar (kollektor o‘tish elektr maydoni 
hisobiga tortib olinadilar) va I
Kn
 kollektor toki hosil bo‘ladi. 
Zichlikning  kamayishi  konsentratsiya  gradienti  deb  ataladi.  Gradient 
qancha  katta  bo‘lsa,  tok  ham  shuncha  katta  bo‘ladi.  Bu  vaqtda  bazadan 
injeksiyalanyotgan 
elektronlarning 
bir 
qismi 
kovaklar 
bilan 
bazaga 
ekstraksiyalanishini  ham  hisobga  olish  kerak.  Rekombinatsiya  jarayoni  bazaning 
elektr neytrallik shartini tiklash uchun talab qilinadigan kovaklarning kamchiligini 
yuzaga keltiradi. Talab qilinayotgan kovaklar baza zanjiri bo‘ylab kelib tranzistor 
baza  toki  I
brek
  ni  yuzaga  keltiradi.  I
brek
  toki  kerak  emas  hisoblanadi  va  shu  sababli 
uni  kamaytirishga  harakat  qilinadi.  Bu  holat  baza  kengligini  kamaytirish  hisobiga 
amalga  oshiriladi  W

Ln  (elektronlarning  diffuziya  uzunligi).  Bazadagi 
rekombinatsiya  uchun  emitter  elektron  tokining  yo‘qotilishi  elektronlarning 

Download 2,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   111




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish