Электроника ва радиотехника кафедраси “Электроника ва схемалар 2” фанидан 1- мустақил иш Мавзу: «умумий эмиттер схемаси бўйича йиғилган биполяр транзисторли кучайтиргич каскадини ҳисоблаш»

Кучайтиргич каскадини кириш қаршилигини аниқлаймиз.
Бунинг учун схемани кириш занжирига (11-расм) кетма-кет равишда ўзгарувчи резистор қўшамиз ва каскаднинг кириш зажирига ўрнатилган вольтметрда U=U_кир/2 ҳосил бўлгунича резисторни қаршилигини ўзгартирамиз (11-расм).

11-расм. Кириш қаршилигини ўлчаш схемаси

Ўзгарувчи қаршликнинг олинган қиймати кучайтиргичнинг кириш қаршилигига тенг: R_кир=230 Ом

Кучайтиргич каскадини чиқиш қаршилигини аниқлаймиз
Бунинг учун схемани чиқиш занжирига (12-расм) кетма-кет ўзгарувчи резистор улаймиз ва каскаднинг чиқиш зажирига ўрнатилган вольтметр ёрдамида U = U_чиқ/2 қийматини кўрсатгунича резисторни қаршилигини ўзгартирамиз (12-расм).

12 –расм.Чиқиш қаршилигини ўлчаш схемаси
Транзи
стор сопротивление каскад напряжение
Ўзгарувчи қаршликнинг олинган қиймати кучайтигичнинг чиқиш қаршилиги тенг: R_чиқ=340 Ом.
Мослаштириш режимида каскаднинг кириш ва чиқиш занжирида жойлаштирилган вольтметр ва амперметрлар (12-расм) кўрсатгичлари бўйича каскаднинг кучайтириш коэффициентини аниқлаймиз:




–қувват бўйича кучайтириш коэффициенти
УЭ схемаси билан BC548B биполяр транзисторида йиғилган кучайтиргич каскадини амплитуд-частот характеристикаси графигини тузамиз.

13–расм.УЭ ли кучайтиргич каскадини амплитуд-частот характеристикасини ўлчаш

14 –расм.УЭ ли кучайтиргич каскадини амплитуд-частот характеристикаси

График асосида кучланиш бўйича кучайтириш коэффициентини максимал қиймати ва ўтказиш йўлаги Δf ни аниқлаймиз.

дБ–кучланиш бўйича кучайтириш коэффициентини максимал қиймати.
дБ–кучланиш бўйича кучайтириш коэффициентини чегаравий қиймати
Ўтказиш йўлаги:
Δf = fю – fп = 23,878 МГц – 309 Гц = 23,569 МГц
Хулоса
Мен кучайтиргич каскадларини ҳисоблаш усули йўли билан умумий эмиттер схемаси бўйича йиғилган BC548B биполяр транзисторли кучайтиргич каскадини техник характеристикаларини ўлчаш ва ҳисоблаш бўйича ўз билимларимни мустаҳкамладим.
Мустақил ишини бажариш давомида Multisim дастуридан фойдаландим, ҳамда BC548B биполяр транзисторнинг кириш ва чиқиш характеристикалари олинди ва тузилган графикдан транзисторнинг h – параметрлари ҳисобланди (h_11э=440 Ом, h_12э=21,7·10^-3, h_21э=280,76, h_22э=43,1·10^-6 См). Бундан ташқари УЭ уланишга эга кучайтиргич каскади элементларининг параметрларини ҳисобладим. Аниқланган элемент параметрларини қўллаб, умумий эмиттер схемаси бўйича бажарилган 2N2369A биполяр транзисторли кучайтиргич каскадини схемасини чиздим. УЭ схемасида йиғилган BC548B биполяр транзисторли кучайтириш каскадини кириш ва чиқиш қаршиликларини ўлчаб, , ток бўйича қувват бўйича кучайтириш коэффициентлари олинди.
УЭ схемаси бўйича BC548B биполяр транзисторида йиғилган кучайтиргич каскадини амплитуд-частот характеристикасини тузиб, график усулда кучланиш бўйича кучайтириш коэффициентини максимал қиймати ни ва ўтказиш йўлагини Δf ни аниқладим.
Δf = fю – fп = 23,878 МГц – 309 Гц = 23,569 МГц