Elektronika va avtomatika

 

 

---

36 

 

FElarni batareyaga yig„ish. 

 

FElarni  batareya  qilib  yig‗ish  katta  miqdorda  elektr  ulashlarni  bajarishni 

talab  qiladi,  sababi  FElarning  batareyadagi  soni  o‗n ming, ba‘zan yuz ming donani 

tashkil  qiladi.  13-  rasmda  FElarni  guruhlarga  birlashtirish  sxemasi  keltirilgan.  Bu 

gruppalarga  birlashtirishning  ustqo‗ymalar  (vnakladku)  usuli    montaji  14-  rasmda 

ko‗rsatilgan. 

                                           

 

      

 

13- rasm. FElarni  guruhlarga  birlashtirish  sxemasi 

 

---

37 

 

                 

 

14- rasm. Bu erda 1- FE; 2- elim;  3- alyuminiy  panel;  4- oyna qoplam; 5- maxsus 

oydinlashtiruvchi  qatlam. 

15- rasmda FElarni  bir tekislikda  taxlash qurilmasi  keltirilgan. 

                                    

 

15- rasm. 

 

13-  rasmda  keltirilgan  sxema  elementar  batareya  deyiladi.  To‗liq  batareya 

bir-biriga  parallel  ulangan  bir  nechta  elementar  batareyalardan  tashkil  topishi 

mumkin.  14-  rasmdagi  qurilmada  har  bir  FE  oyna  qoplama  bilan  qoplangan,  bu 

qoplama  FEni    radiatsiyadan  himoya  qiladi  va  temperatura  rejimini  saqlaydi.  15- 

rasmdagi  birlashtirishda  FElar  bir  tekislikda  joylashgan    bo‗ladi.  Lekin  bu 

konstruksiyada  FElarni  almashtirish  ancha  mushkul  ish  bo‗lib  qoladi.  16-  rasmda 

kosmik  kemaning  quyosh  batareyasi  paneli  keltirilgan.  1-  alyuminiyli  sotli  (asalari 

iniga  o‗xshash)  panel  6,5  mm  li  tarafli    va  0,02  mm  li  qalinlikka  ega.  Panel  2-

epoksid  smola  bilan  to‗ydirilgan    steklovoloknoli  varaq  (to‗shama)dan  iborat.  Bu 

varaqning  qalinligi  0,04 mm ni  tashkil  etadi. 

---

38 

 

 

16a- rasm. 

 

16b- rasm. 

               Bu  izolyatorga  50  mkm  li  o‗tkazgichlar  qoplangan,  ular  3-    fotoelement 

o‗lchamlariga  mos.  O‗tkazgichlar  yani  bir  4-  steklovoloknoli  varaqlar  bilan 

o‗ralgan.  Bu  varaqqa    5-  kremniyorganik  kauchuk  yordamida    6-  fotoelementlar 

yopishtirilgan.                    Qurilma quyidagi parametrlarga ega: solishtirma quvvat 

16  vt/kg  (  62,5  kg/kvt),  birlik  yuza  og‗irligi  6,55  kg/m

2

  va  birlik  sirtdagi  quvvat 

104 vt/m

2

. 

           Bu  qurilmalarda  birinchi  navbatdagi  vazifa  –  bu  og‗irlikni  kamaytirishdir. 

Ko‗p  narsa  panelning  tuzilishiga  ham  bog‗liqdir.  YOritilganlikni  oshirishga 

erishilgan  konstruksiyalardan  biri  17- rasmda keltirilgan. 

---

39 

 

 

17- rasm. 1- fotoelementlar;  2- konsentratorlar. 

 

Konsentratorlar  ishlatilgan  qurilmalar  er  sharoitlarida  ham  qo‗llaniladi. 

Konstruksiyalarni  engillashtirishning  yana  bir  yo‗li  –  bu  egiluvchan    to‗qima 

matolardan  foydalanish hisoblanadi.