Elektronika va asbobsozlik

Yuklamada Sk kommutasiyalovchi kondensator ulanishiga karab
tiristorli invyertor sxemalari paralell-ketma-ket va ketma-ket-paralell
sxemalarga bo‘linadi. 1.11-rasmda tasvirlangan ikki taktli parallel invyertor VS1 va VS2 tiristorlardan, (BS) boshkarish sxemasidan, Sk kommutasiyalovchi kondensatordan VD1 va VD2 diodlardan va L drosseldan iborat. Transformatorning birlamchi cho‘lg‘ami 0 o‘rta nuqtaga va VD1, VD2 diodlar ulanadigan ikki 1 va 2 nuqtalarga ega.
Birinchi yarim davrda boshkaruvchi impuls ta’sirida VD1 tiristor ochiq va VD2 tiristor yopiq bo‘ladi. Bunda tok ta’minot manbaidan transformatorning yuqori yarim cho‘lg‘ami VD1 tiristor va L drossel orkali oqib o‘tadi. Bu tok pastki elkada yuqori elkadagi EYuKka teng bo‘lgan, lekin qarama-qarshi fazadagi EYuKni induksiyalaydi, ya’ni minus cho‘lg‘amning o‘rta nuqtasida, plyus esa bu cho‘lg‘amning pastki oxirgi nuqtasida bo‘ladi. Shuning uchun Sk kondensatorga ketma-ket ulangan kuchlanishlar qo‘yiladi: ta’minot manbaidan U0 va transformatorning birlamchi pastki cho‘lg‘amidan taxminan U0 ga teng bo‘lgan kuchlanish. Natijada Sk kondensator ikkilangan ta’minot manbai kuchlanishgacha, ya’ni Uc=2U0 gacha zaryadlanadi. Bunday kuchlanish VD2 tiristor anodida ham bo‘ladi.
Ikkinchi yarim davr vaqtida boshqaruvchi impuls VS2 tiristorni ochadi. VS1 tiristor tok o‘tkazishni davom ettiradi. Lekin ochilgan VS2 tiristor orqali Sk kommutasiyalovchi kondensator VD1 tiristorga parallel ulanadi. Sk kondensator dan VS1 tiristorga 2U0 ga teng bo‘lgan teskari kuchlanish qo‘yiladi va Sk kondensatorning razryadlanilish toki orqali VS1 tiristor yopiladi. Ochilgan VS2 tiristor orqali Sk kondensatorning ick qayta zaryadlanish toki va transformatorning birlamchi W1" cho‘lg‘ami toklarining yig‘indisidan iborat bo‘lgan iT tok oqib o‘tadi. Sk kondensator teskari kutbli 2U0 kuchlanishgacha zaryadlanadi. U0 o‘zgartirilgan kuchlanish W1" birlamchi cho‘lg‘amga qo‘yiladi va bu cho‘lg‘amdagi tok avvalgi ochuvchi impuls vaqtidagi W1' cho‘lg‘amdagi tokka qarama-qarshi yo‘nalishga ega bo‘ladi. Bunda W2 ikkilamchi cho‘lg‘amda kuchlanishning ikkinchi (manfiy) yarim to‘lqini shakllanadi.