Elektronika va asbobsozlik kafedrasi

Energiya ishlab chiqarishni oshirish borasida bugun qanday natijalarga erishdik?
2021 yil oxiriga borib, energiya ishlab chiqarish quvvatlarini 14 mingdan 15,8 ming MVt ga oshirish yoxud qo‘shimcha 1,8 ming megavatt quvvatlarni ishga tushirish rejalashtirilgan. Natijada 2016 yilga nisbatan ishlab chiqarish quvvatlari 50 foiz ortadi. DXSH asosida Toshkent viloyatida uchta (umumiy quvvati 710 MVt), Buxoro va Xorazm viloyatlarida ikkita (umumiy quvvati 444 MVt) IESlar hamda Navoiy va Samarqand viloyatlarida ikkita (umumiy quvvati 200 MVt) FESlar ishga tushiriladi.
Yangi zamonaviy IESlarni ishga tushirish orqali yiliga qariyb 1,5 mlrd. kub metr tabiiy gaz tejalib, aholi ehtiyojlari uchun elektr energiyani qo‘shimcha ishlab chiqarish imkoniyati yaratiladi.
2025 yilga borib energiya tizimi quvvatini 25,6 GVt ga yetkazish kutilmoqda, ular orasida: issiqlik elektr stansiyalari 18,8 GVt, gidroelektr stansiyalar – 2,5 GVt ni taʼminlab, quyosh va shamol elektr stansiyalari quvvati esa 4,3 GVt ga yetadi. Jismonan eskirgan qurilmalar bora-bora foydalanishdan chiqariladi.
2030 yilga borib umumiy ishlab chiqarish quvvati 29 200 MVt ni tashkil etadi, bu esa bugungi ko‘rsatkichlarga qaraganda 2 barobar ko‘proqdir. Natijada 2030 yilda elektr energiya ishlab chiqarish hajmi 120,1 mlrd. kilovatt-soatni tashkil etadi (2020 yilda ushbu ko‘rsatkich 66,4 mlrd. kilovatt-soat edi).
Modernizatsiya
Bugun qanchalik ko‘p elektr stansiyalar qurilmasin, amaldagi IES va GESlarni to‘liq modernizatsiyalash – energiya samaradorligi sohasidagi eng so‘nggi yutuqlar asosida uskuna va texnologiyalarni joriy qilish muhim vazifa bo‘lib qolaveradi. Butun mamlakat bo‘ylab amaldagi IESlarda yetakchi xorijiy kompaniyalar ishlab chiqargan bug‘-gaz qurilmalari o‘rnatilayotgani bunga yaqqol misol. Har bir shunday modernizatsiya zamirida yuzlab milliy va xorijiy mutaxassislar mehnati mujassam. Ularning kasbiy mahoratisiz aniq hisob-kitoblar keltirilgan va jamiki mavjud shart-sharoitlar nazarda tutilgan loyihalarni, xususan, maʼlum bir IESni ishlatish vaqtiyu quvvatidan tortib ham standart, ham o‘ziga xos jihatlargacha inobatga olingan loyihalarni amalga oshirish amrimahol. Elektr stansiyadek murakkab texnik inshoot bilan boshqacha bo‘lishi ham mumkin emas.