Электроника фанидан саволларга жавоблар

ўзгарииши деб аталади. С нуқтага мос келувчи кириш кучланиши бўсағавий 
кучланиш U
0
БЎС,
Д нуқтага мос келувчи кириш кучланиши эса бўсағавий 
кучланиш  U
1
БЎС
 деб аталади.
Комбинацион қурилмалар учун киришда рухсат этилган халақитлар 
даражаси квантлаш кучланиши билан мос келадиган мантиқий 0 ва мантиқий 
1 ларнинг асимптотик қийматлари орасидаги фарқ кўринишида берилади. 
Шунга мувофиқ, мантиқий 0 ва мантиқий 1 сигналлари халақитлари 
даражалари фарқланади. Улар қуйидаги муносабатлардан аниқланади: 
В
КВ
ХАЛКомб
U
U
U


0
,
А
КВ
ХАЛКомб
U
U
U


1
. 

---

42 
Кетма – кет қурилмаларда рухсат этилган халақит амплитудаси, 
комбинацион қурилмаларникига нисбатан кичик бўлади ва у қуйидаги ифода 
билан аниқланади:
В
БУС
кет
ХАЛКетма
U
U
U



0
0
,
А
БУС
кет
ХАЛКетма
U
U
U



1
1
. 
9.4 – расм. МЭ халақитбардошлик соҳалари. 
Норматив – техник хужжатларда барча РИС турлари (комбинацион ва 
кетма - кетли) учун қуйидаги ягона статик параметрлар тизими ва уларни 
аниқлаш қоидалари ўрнатилган: 
- мантиқий 0 ва мантиқий 1 чиқиш ва кириш кучланишлари (U
0
, U
1
); 

---

43 
- мантиқий 0 ва мантиқий 1 чиқиш ва кириш бўсағавий кучланишлари 
(U
0
БЎС
, U
1
БЎС
); 
- мантиқий 0 ва мантиқий 1 чиқиш ва кириш токлари (I
0
КИР
, I
1
КИР
, I
0
ЧИҚ
, 
I
1
ЧИҚ
); 
- мантиқий 0 ва мантиқий 1 ҳолатлардаги истеъмол токлари (I
0
ИСТ
, 
I
1
ИСТ
); 
- истеъмол қуввати (Р
ИСТ
); 
- мантиқий 0 га ўзгариш соҳа бўсағаси (U
0
БЎС
); 
- мантиқий 1 га ўзгариш соҳа бўсағаси (U
1
БЎС
); 
- минимал мантиқий ўзгариш (U
МЎ
= U
1 
- U
0
). 
Бундан ташқари, статик параметрларга мантиқий 0 ва мантиқий 1 
ларнинг халақитбардошлиги, ҳамда кириш бўйича бирлашиш коэффициенти 
К
БИРЛ
ва чиқиш бўйича тармоқланиш коэффициенти К
ТАРМ
ҳам киради. 
МЭларнинг асосий динамик параметрларига, кириш ва чиқиш 
импульслари осцилограммаларидан аниқланадиган қуйидаги параметрлар 
киради: 
t
1,0
– мантиқий 1 ҳолатидан мантиқий 0 ҳолатига ўзгариш вақти; 
t
0,1
– мантиқий 0 ҳолатидан мантиқий 1 ҳолатига ўзгариш вақти; 
t
кеч
1,0
– уланишни кечикиш вақти – кириш импульсининг 0,1 ва чиқиш 
импульсининг 0,9 сатҳлари билан аниқланган вақт интервали; 
t
кеч
0,1
– узилишни кечикиш вақти – кириш импульсининг 0,9 ва чиқиш 
импульсининг 0,1 сатҳлари билан аниқланган вақт интервали; 
t
тарқ.кеч
1,0
– уланганда сигнал тарқалишини кечикиш вақти – кириш ва 
чиқиш импульсларининг 0,5 сатҳлари билан аниқланган вақт интервали; 
t
тарқ.кеч
0,1
– узилганда сигнал тарқалишини кечикиш вақти – кириш ва 
чиқиш импульсларининг 0,5 сатҳлари билан аниқланган вақт интервали. 
Кетма – кет уланган МЭлар сигналларини вақт бўйича кечикиши 
ҳисобланганда сигнал тарқалишининг ўртача кечикиши ишлатилади 
(маълумотномаларда келтирилади) 
)
(
5
,
0
0
,
1
.
1
,
0
.
.
.
кеч
тарк
кеч
тарк
кеч
ўрт
тарк
t
t



. 
МЭларнинг интеграл параметрлар технология ва схемотехниканинг 
ривожланиш даражасини акс этади. Асосий интеграл параметрлар бўлиб 
уланиш иши А
УЛ  
ва интеграция даражаси N ҳисобланади. 
Қайта уланиш иши ўртача истеъмол қувватини ўртача қайта уланиш 
вақтига кўпайтмаси орқали аниқланади 
.
.
.
кеч
ўрт
тарк
ИСТ
КУ
Р
A



. 
Технологиянинг ривожланиш даражасига кўра қайта уланиш иши ҳар 
ўн йилда бир ярим даражага камайиб бормоқда. Шу сабабли бу параметрдан 
ИС турларини солиштиришда фойдаланиш мумкин. Масалан, бир хил 
А
ҚУ
=const да элемент ѐки юқори истеъмол қувватида юқори тезкорликка, ѐки, 

---

44 
аксинча, етарлича кичик тезкорликда жуда кичик истеъмол қувватига эга 
бўлади.