Elektronika 1

---

 

1 

Yarim o‘tkazgichlarning elektr xususiyatlari. Tuzilishi va hususiyatlari 

 

Solishtirma  elektr  o‘tkazuvchanligi  bo‘yicha  metallar  va  dielektriklar 

orasidagi  holatida  bo‘lgan  moddalar  yarim  o‘tkazgichlarga  kiradi.  Ularning 

solishtirma  elektr  o‘tkazuvchanligi  10-8  dan  105  sm/m  gacha  bo‘ladi  va 

metallarga qaraganda xarorat ko‘tarilgan sari uning miqdori oshib boradi. 

Yarim  o‘tkazgichlar  ko‘p  sonli  moddalar  guruxini  tashkil  etadi.  Ularga 

quyidagi  kimyoviy  elementlari  kiradi:  germaniy,  kremniy,  bor,  uglerod, 

fosfor, oltingugurt, margimush selen, kul rangli qalay, tellur, yod, ba’zi kimyo 

birlashmalar va ko‘p sonli organik moddalar. 

Elektronikada  yarim  o‘tkazgichli  materiallarning  cheklangan  soni 

qo‘llaniladi. Bu birinchi navbatda kremniy va galliy arsenididir. Margimush, 

bor,  fosfor  kabi  qator  moddalar  qorishma  (aralashmalar)  sifatida  ishlatiladi. 

Elektronikada  qo‘llaniladigan  yarim  o‘tkazgichlar  ancha  va  takomillashgan 

kristallik  tuzulishga  ega,  ularning  atomlari  fazoda  bir-birovidan  o‘zgarmas 

masofalarda aniq davrli ketma-ketlikda joylashgan bo‘lib, kristallik panjarani 

tashkil qiladi. Yarim o‘tkazgichlar elektronikasida