Elektron qurulmalarni loyihalash va konstruksiyalash

Laboratoriya ish № 3
Mavzu: Multipleksor tadqiq etish.
Ishning maqsadi: Multipleksorlarning ishlash prinsipi, ularning prinsipial sxemasi, sxematik belgilanishini o’rganish.
Hisobot mazmuni
Talabalar yuqorida keltirilgan nazariy ma’lumotlarni o’qib o’rganib qisqacha xullosa ravishda javoblar yozib hisobot tayorlaydilar.
Multipleksor deb chiqishiga maxlumotlarning axborot kirishidan birini ulovchi, boshqaruv qayta ulagichini xosil qiluvchi kombinatsion sxemaga aytiladi. Ulanuvchi kirishning tartib raqami, manzilni kursatuvchi kirishlarga berilayotgan mantiliq satxlar kombinatsiyasi bilan aniqlanadi. Axborot va manzilni ko‘rsatuvchi kirishlardan tashqari, Multipleksor sxemalari ruxsat kirishlariga eta. Ularga aktiv satx, berilganda Multipleksor aktiv xolatga, passiv satx, berilsa, Multipleksor passiv xolatga o‘tadi. Axborot va manzilni kursatuvchi kirishlar xolatlaridan qatxiy nazar chiqishdagi signal uzgarmas qoladi.
Multipleksor- boshqarish signallari (y₁, y₂)ga mos ravishda kirish signallari (x₁, x₂, x₃, x₄) dan birini chiqish (F)ga ulash uchun xizmat qiladi (18.1-rasm).

3.1-rasm. Multipleksor. a) prinsipial sxema, b) sxematik belgisi, v) ishlashi
Axborot kirishlari soni nva manzilni kursatuvchi kirishlar soni m ga mos ravishda Multipleksorlar tuliq va tuliq emas bulishi mumkin. Agar n=2^mshart bajarilsa Multipleksorto’liq, agar bu shart bajarilmasa, yahni n<2^mbulsa Multipleksorto’liq emas deyiladi.
Multipleksorda axborot kirishlari soni odatda 2, 4, 8 yoki 16 buladi. 18.2 - rasmda invers ruxsat kirishi Ye va tutri chiqishga ega bo’lgan 4x1Multipleksor tasvirlangan. U KR555KSH2Multipleksormikrosxemasining yarmini tashkil etadi.


3.2- rasm. 4x1 Multipleksor shartli belgisi.
Bunday Multipleksor chiqish funktsiyasi uchun ifoda quyidagicha yoziladi:
U = ^X0 - (L ^A1 )+ ^X1 • U ^A1 )+ ^X2 • ^{A A}1)+ ^x3 (^A0 ^A1 ) » (18.1)
Bu yerda x₀, xj, x_2u x₃ - Multipleksorning axborot kirishlari; A₀,Ai- manzilni kursatuvchi kirishlari.Umuman olganda, nta boshkaruv (manzilni kursatuvchi) kirishlar va 2^p ta axborot kirishlarga eta bulgan tulik Multipleksor uchunn- kirishli mantiliy funktsiya tuzish mumkin. Xar bir boshqaruv kirishlari kombinatsiyasiga bitta axborot kirishi mos keladi, demak shu kirishga mantiqiy funktsiyaning talab etilgan qiymati beriladi va u Multipleksor chiqishiga uzatiladi.
Multipleksor deb n informattsion kirishdagi signallardan birini yagona chiqishga uzatuvchi uzatilayotgan kirishda adresning o’nlik ekvivalent ikkilik adresiga ni teng kurilmaga aytiladi. Agarda OE chiqish garux sat berish kirishi mavjud bo’lsa, u xolda kirishda "0" xolatchiqishi passiv xolatga (jadvalningoxirgikatori) utkazadi. "4 dan 1" Multipleksorniko’ribchiqamiz, u 4 informattsionkirishva lod4=2 adres kirishgaegadir.

Uning umumiy mantikiy tenglamasi quyidagi ko’rinishga tengdir. Y=OE(x0*~a1*~a0+x1*~a1*a0+….) (18.2)
Keltirilgan ifodaning ung tomonidagilarga ikki marta inverlashva uz-uziga utish aksiomalarni kullabY=~(OE x0~a1*~a0+….+OE*x3*a1*a0) (18.3)aniklaymiz. (18.3) ifodaga mos sxema 12.3 rasmda keltirilib, uning shartli belgisi18.4 rasmda ko’rsatilgan.

3.3-rasm 3.4-rasm




ISLOM KARIMOV NOMIDAGI
TOSHKENT DAVLAT TEXNIKA UNIVERSITETI


ELEKTRONIKA VA AVTOMATIKA FAKULTETI ELEKTRON APPARATLARNI ISHLAB CHIQARISH YO‘NALISHI





“ELEKTRON QURULMALARNI LOYIHALASH VA KONSTRUKSIYALASH” fanidan


Laboratoriya ish № 4.
MAVZU: Demultipleksorni tadqiq etish.


Guruh: 151-19 EAICHT
Bajardi: Abdulloyev A Tekshirdi: Abduxakimov Sh
TOSHKENT 2022