Elektron Pochta

Talabalarga vazifa: Bir qancha tarjimon programmalar to`g`risida ma'ruza tayyorlash. 
Elektron Pochtada ishlashning asosiy muammolari
E-mail nima ekanligini barcha inson yaxshi biladi, lekin u bilan ishlashni ozgina va bu programmani o`ziga qulay ravishda tuzishni bir – ikkita inson biladi. Ayrim insonlar @belgisini nima ekanligini bilishmaydi. Bu belgi turli erlarda turlicha talqin qilinadi. Masalan, Rossiyada va biz tomonlarda «kuchukcha» boshqa erlarda bu belgini «qurbaqa», «fil» deb ham atashadi. Bu belgi E-mailning yuragi desak ham bo`ladi, chunki bu berilgan nom, korporatsiya o`rtasida joylashgan bo`ladi. Hozirgi kunda o`zlarining bepul e-maildasturidan foydalanishga turli xildagi korxonalar ruxsat etmoqdalar va foydalanuvchilarga turli xildagi yordamlarini bermoqdalar. Har bir inson bu e-mail qaysi programma asosida ishlashini bilishni istasa kerak.  Xullas bu programma RFC822 programmasi asosida bajariladi. Bu programma e-mail nimaligini va u bilan qanday shug`ullanish kerakligini bajaradi. E-mail dan barcha xabarlar oluvchiga to`liq tushunarli bo`lib bormaydi. Agar oluvchi kompyuterida kerakli kodirovka bo`lmasa, yuborilgan xar bir 3 ta shifrda ekranda nomoyon bo`ladi. Bunday noxush xolatlarni oldini olish maqsadida Internet tarmog`ida turli xildagi kodirovkalar mavjud bo`ladi. Bulardan eng ko`p foydalaniladigani KOI8-G va UNIX (RFC 1489) kodirovkalardir, lekin bu barcha programmalarda ham bir xilday ishlayvermaydi. DOS yoki Windows programmalarining o`ziga yarasha kodirovkalari bor. Masalan: DOS dacturi uchun Internet da DOS-886 alternativ kodirovka va E-mailda x-sr866 ko`rinishida bo`ladi. Windows ning eski modellari uchun Internetda Windows-1252 va E-mail da ISO-8859-5 kodirovkasidan keng foydalaniladi. Hozirgi kunda bunday kelishmovchiliklarni oldini olish maqsadida yagona kodirovka tizimini barpo etish borasida keng ishlarni amalga oshirmoqdalar. Hozircha yaxshi natijalarga erishishga harakat qilmoqdalar va turli xildagi kodirovkalarni ishab chiqmoqdalar. Masalan: DOS va Windowsning ayrimlariga ISO-10646 kodirovkalari ishlab chiqilgan. Bu kodirovkalarning asosiy maqsadi turli tilda yozilgan malumotlarni ikkinchi bir erga borganda tushunarli bo`lishi va kelishmovchiliklarga barham berish uchun yaratilgan. Bu kodirovkani UNICODE deb ham atashadi.
Dunyodagi tillar juda ko`p. Hozirgi kunda dunyoning barcha mintaqasiga ingliz tilida xat yozishingiz mumkin. Chunki xar bir kompyuter ingliz tilini aniqlay oladi, ammo boshqa tillarda maktub yozsangiz tushunarsiz bo`ladi. Masalan: yapon va xitoy ierogliflari. Bu ierogliflarni  barcha  kompyuterlar tushunavermaydi. Ular uchun maxsus UTF-8 (RFC2044) kodirovkasi ishlab chiqilgan.
Hozirgi kunda foydalanuvchilar uchun turli xildagi kodirovkalarni Relcom (Rossiya Internet kompaniyasi) taqdim etib kelmoqda. Ular o`z foydalanuvchilariga UUENCODE, BASE64 va Quoted-Printable kodirovkalari Bilan foydalanishga ruxsat berdilar. Bu kodirovkalar US-ASCII kodirovkasi bilan bog`liq xolda ishlaydi. Bu kodirovka jahondagi boshqa kodirovkalar bilan bemalol aloqa qila oladi.
Hozirgi kunda E-mail da ishlashni xavfsizligini ta'minlash barcha foydalanuchilarning asosiy muammosiga aylanib bormoqda, chunki kundan kunga turli xildagi viruslar va Internet