Elektron oqiw kursi modeli Joba

Ta’lim Web-serveri kontseptsiyasi.Makanda bo’listirilgen ta’lim sistemasin jaratiwdag‘i Ko’plep ma’selelerdi sheshiwde, pedagoglar da, oqiwshilar da u’lken rol o‘ynawlari mu’mkin.

Ta’lim Web-serveri negizindegi virtual oqiw orayin informatsiya tarepten qollap-quwatlawkompleksinformalandiriwha’m rawajlantiriwdin’ joqari bag’darlari sapasinda, eki tikarg‘i bag’darshani belgilewmu’mkin.

Birinshibag’dar- bul oqiworni serverinde jaylastirilg’an ha’m virtual oqiworayi ma’muriy, oqiw-metodik, ilmiy-izertlewiskerliginn’ informatsiyata’repten qollap-quwatlaniwin ta’minleytug’in informatsiya-ma’muriy Web-saytin proektlew. Bunday saytlar o’z betinshe a’hmiyetke iye, olardi ofitsiyalWeb-betler menen almastiripbolmaydi, sol sebepli olardin’ strukturasi virtual oqiworayiiskerliginn’ xarakteri menen belgileniwi kerek. Bul, araliqtan oqitiw da, do’retiwshilik proektlerdi atqariw da, tarmaq olimpiadalarin o’tkeriw deboliwi mu’mkin. Tiyislishe, bul bag’darlardin’ ha’r biri ushin, sayt negizinde sonisho’lkemlestiriwge arnawli jandasiw talap etiledi. Tikarinan, pedagog informatsiya resurslarinan paydalaniwta’rtibini jobalastiriw, oqiwshilar boyinshamag‘liwmatlar bazasinda serverde toplanatug‘in informatsiya ja’rdeminde, oqiwyamasa do’retiwshilik protsessbasqariliwin ha’m monTITrin’ sho’lkemlestiriliwin analizqilipko’riwi mu’mkin. Proekt programmaliqta’repten qanigeler ta’repinena’melge asiriladi (Joqarioqiworinlarinda bul informatsion texnologiyalaroraylarinin’yamasa basqauqsasstrukturalardin’ jumisshilari). A’lbette, bunday saytlarjaratiliwin basqishpa-basqish, to’menen joqarig’a texnologiyasinda - oqiwshilardi a’piwayi dizimge aliwdan tartip, virtual oqiworayibarliq ha’reketlerintoliq ma’muriy basqariwg’a deyin, real a’melge asiriwmu’mkin. Ekinshi bag’dardin’subekti, ta’lim serverin mazmun jag’inan toltiriwushin tu’rli elektron oqiw materiallari tayarlawda ko‘rinedi.Bul iste tikarg‘i rol, a’lbette pedagoglarg’a tiyisli, biraqoqiwshilar ushin da ken’ iskerlik maydani jaratiladi. Bul, misali, obzorli materiallardi ishine aliwshi Web-betlerdi tayarlaw, ol yamasa bul pa’nboyinshaen’ qimbatli informatsiya derekleri(Internet betleri) dizimler bolg‘anannotatsiyalang’an kataloglar, modellestiriwshi programmalarda mag‘liwmatlar bazalarinformalandiriwboliwi mu’mkin. Gipertextli texnologiyadan paydalaniw, ha’m pedagoglar, ha’m oqiwshilar ushininformatsiyamenenislew imkaniyatin ha’r dayim jaqsilap barg’an jag‘dayda, barliq iste oni an’sato’zgertiwha’m ken’eytiriwimkanin beredi.

Gipertextli texnologiyadan paydalaniwo’z-o’zinnen barliq islenbelerdi jalg’iz standart shen’berine kiritedi, biraqO‘AT programmaliq ta’minlewkompleks islewi ushin, a’dette, jalg’iz informatsiya makani formalaniwin ta’minleytug’in ha’m o’zinde, oqiwshilar, oqiworni pedagoglari ha’m ma’muriyati operativ paydalana alatug’in, problemag’a bag’darlang’an informatsiyaortalig’in bildiretug‘in standart programma - qabiq du’ziledi yamasa shaqiriladi. Bunday qabiqlardi (VLE, Net-mektep ha’m basqalar) en’iziwpedagoglardin’ quralli qatnasiwinda alip barilmaqta. Pedagoglar eksperimentpaydalaniwbasqishinda joq, o’zusinislarin islepshig‘iwshilarg’a bergen jag‘dayda, ta’lim protsesin sho’lkemlestiriwushin olardin’ imkaniyatlarin u’yrenedi. Biraq, tilekke qarsi, bunday programmaliqta’minlewushin jalg’iz standart ha’zirshe islepshig‘ilmag’an. Araliqtan ha’m ashiq oqitiwprogrammalarin a’melge asiratug‘in oqiworinlari ha’m oraylari (ma’mleketimizdegi ha’m shet eldegi), informatsiyaortalig’in saqlap turiwushin ha’reketlerinin’ o’zine ta’nqasiyetlerin esapqaalg‘anjag‘dayda, o’zlerinin’programmaliq ta’minlewin islepshiqpaqta.

Bunnan tisqari, standartlastirilg’an programmaliq qurallardin’ joqlig‘i sebepli, oqiworinlari kommunikatsion texnologiyalardi qollap-quwatlawushinmo’lsherlengen programmaliq ta’minlewdi satip aliwlarina yamasa islepshig‘iwlarina tuwrikeledi. Bularg’a, lokal tarmaqha’mdeInternet arqalioqiw-metodik materialdan paydalaniw ha’m olarmenen islewdi sho’lkemlestiriwqurallari; ta’lim (oqiw) programmalar, oqiwqollanbalar, tapsirmalardi h.t.b. Tarmaqlar arqali jiberiw, testlewdi sho’lkemlestiriwha’m o’tkeriwkiredi.

Multimedia texnologiyalari: oqiwvideoprogrammalar, lektsiya video kurslari, sol qatarda, operativ keri baylanisimkaniyati bolg‘an real waqt rejiminde Internet te tag’dim etiletug‘in texnologiyalardan paydalanip, qa’nigelestirilgen oqiwkomplekslerin jaratiwvirtual oqiworaylari informatsiya strukturasin islepshig‘iwdin’ kerekli keleshegi bar bag’dari esaplanadi.

Bunday komplekslar ham professional, ham profilli teren’lestirilgen, joqari klasslardin’ oqiwshilarina mo’lsherlengen, araliqtan ha’m ashiq ta’lim ushintiyis, sol sebepli olardin’ ja’rdeminde pedagogik sheberliktin’ en’ jaqsi u’lgilerinen ha’m en’ ayriqsha qaraytug‘in bilimlerden paydalaniwmu’mkin boladi. Biraq, bul komplekslerdi da’stu’riy avtomatlastirilg’an oqiwsistemalarnin’ qolaylig’i sapasinda emes, al olardi to‘ldiriwshi sapasinda qaraw kerek (tiyisli texnologiyalardan paydalaniwmu’mkin bolg‘anda).

Ta’lim serverleri ushininformatsiya strukturasin islepshig‘iwma’seleleri tu’rli ha’m quramaliligi mu’na’sebeti menen, bulardi sheshiwushin, jandas oqiw ha’m ilmiy orinlardi birlestiriw, na’tiyjeli tabilmalardi tarqatiwproblemasi ju’zege keledi, Rossiya Federatsiyasi Ta’lim minstirligita’repinen 2002-jilda Rossiya uliwma bilimlendiriwportalini jaratiwha’m rawajlandiriwproektin a’melge asiriw baslandi. Bul proekt shen’berinde oqiw(ta’lim) saytlarinda informatsiyani tag’dim etiwge bolg‘an belgili jandasiwlar islepshig‘ildi ha’m. usi proektti atqariwdawaminda jumisti to‘mendegi tikarg‘I bag’darlarda alip bariw ko‘zde tutiladi: pedagoglarg’a avtorliq saytlarin jaratiwda ko‘meklesiw, Rossiya jalg’iz ta’lim ortalig’informalandiriw imkanin beretug’in standartlardi islepshig‘iwha’m engiziw, Rossiya ta’lim portali shen’berinde, oqiwshilar, ata-analar, uliwma bilimlendiriw oqiworinlarinin’pedagoglari, ma’muriyati mu’ta’jliklerine bag’darlang’an en’ jaqsi ta’lim Web-resurslardi birlestiriw.

Joqaridasanapo‘tilgen waziypalardi ha’m mu’mkin bolg‘anpaydalaniwshilar aniqlaniwin esapqa alip, to’mendegishe sheshim shig‘aramiz: yaqinjillarda tekInternet arqali oqitiwga tayaniw mu’mkin emes. Metodik materiallar, olardan universal - Internet arqali, lokal tarmaqlarda, oqiwshilardin’ arnawli kompyuterlerinde ha’m alistag‘i oqiw-masla’ha’t punktleri ha’m filiallarinda paydalaniw mu’mkin bolatug‘in ta’rzde islepshig‘iliwi kerek. Bunnan tisqari, tag’dim etiwdin’ o’zi, tiyis materiallardi pochta arqali an’sat jiberiw, natiyjelerdi tu’rli rejimlerde: qurallitarmaqta islewde serverde operativ qayta islewmenen, olardi keyinsheli qayta islew ha’m tiyisli formada xabardar qiliwmenen, oqitiwsapasi qadag’alaw qiliniwina imkanberiwi kerek.

Da’stu’riy oqiw-metodik materiallardan elektron ko’riniste paydalaniw ushin, tek pedagogik ha’rekettegi mashqalalar (oqiwprotsesin sho’lkemlestiriwformalarin, olardin’ imkaniyatlari menentiykarlanip sho’lkemlestiriw, oqitiwshilardin’ paydalaniwin formalandiriw) bar, texnologik mashqalalardi sheshiw bolsa, bir qansha an’sat. Materiallardi tu’rli tag’dim etiwlerge (server ushin, lektsiyani audTITriyada kompyuter arqali tag’dim etiwushin, disketlerde yamasa kompakt-disklarda jetkerip beriwushin) an’sat aylandiriwimkanin beretug’in standart qurallardan paydalaniw, gezektegi ha’r bir elektron sabaqliq ushin tabiliwi qiyin instrumental qurallar islepshig‘iwg‘a qarag’anda keleshegi anig’iraq.