Elektron jadvallar bilan ishlash metodikasi

Стандартная 
uskunalar panelidagi 
Мастер диаграмм 
tugmasi yoki menyu satridan 
Вставка-Диаграмма 
buyrug'i ishga 
tushiriladi. 
Master diagramm diagrammani yaratishga tayyorlaydi va bir necha bosqichda ishlaydi. 
Bir bosqichdan keyingisiga o'tish uchun 
Далее 
buyruq tugmasidan foydalaniladi. Diagramma 
ustasining birinchi bosqichida diagrammaning turi tanlanadi. Excel programmasi o'nlab turli 
ko'rinishdagi diagrammalarni yaratishga imkon beradi. 
(rasmga qarang). 

---

26 
Agar diagramma ma'lumotlar bazasi ko'rinishidagi axborotlar asosida yaratilayotgan 
bo'lsa, unda keyingi bosqichda ishlatiladigan barcha axborotlar kerakli katakchalarga avtomatik 
ravishda kiritiladi. Bundan keyin diagrammaning turli qismlarining bezatilish parametrlari 
tanlanadi. 
Оxirgi bosqichida tayyor diagrammani joylashtirish uchun ish varaq (joriy varaq yoki 
alohida diagramma varag'i) tanlanadi. 
Готово 
tugmasi bosilgandan keyin diagramma yaratiladi. 
Yaratilgan diagrammani formula sifatida ham qurish mumkin. Agar diagrammani qurishda 
ishlatilgan ma'lumotlarga o'zgartirishlar kiritilsa, diagramma ham o'zgaradi. Tayyor diagramma, 
tanlash va o'zgartirish mumkin bo'lgan, qator elementlardan iborat. Tanlangan element markerlar 
yordamida belgilanadi. 
Markerda sichqonchaning o'ng tugmasini bosib, kontekst menyuda 
Формат
punkti 
tanlanadi va ochilgan 
Формат
muloqat oynasi yordamida diagramma elementining mazmunini 
va bezatilishini o'zgartirish mumkin bo'ladi. 
Misol 1. 

---

27 
Misol 2. 

---

28 

4.2. 
MATEMATIK MODEL VA MODELLASHTIRISH 
 
Model 
(lat. modulus – o'lchov, me'yor) biror ob'yekt yoki ob'yektlar sistemasining obrazi 
yoki namunasidir. Masalan, Yerning modeli globus, osmon va undagi yulduzlar modeli 
planetariy ekrani; odam suratini shu surat egasining modeli deyish mumkin. 
Qadimdan insoniyatni yaxshi sharoitli turmush kechirish, tabiiy ofatlarni oldindan aniqlash 
muammolari qiziqtirib kelgan. Shuning uchun insoniyat dunyoning turli hodisalarni o'rganib 
kelishi tabiiy xoldir. Dunyoning barcha tadqiqotlari bizga to'la bo'lmagan va juda aniq bo'lmagan 
ma'lumot beradi. Lekin bu koinotga uchish, atom yadrosi sirini bilish, jamiyat rivojlanish 
qonunlarini egallash va boshqalarga xalaqit etmaydi. Tuzilgan model o'rganilayotgan hodisa va 
jarayonni iloji boricha to'la aks ettirishi zarur. 
Modellashtirish - 
bilish ob'yektlari (fizik hodisa va jarayonlar) ni ularning modellari 
yordamida tadqiq qilish, mavjud narsa va xodisalarning modellarini yasash va o'rganishdan 
iboratdir. 
Modellashtirish uslubidan hozirgi zamon fanida keng foydalanilmoqda. U ilmiy-tadqiqot 
jarayonini osonlashtiradi, ba'zi hollarda esa murakkab ob'yektlarni o'rganishning yagona 
vositasiga aylanadi. Modellashtirish, ayniqsa, mavhum ob'yektlarni, olis-olislarda joylashgan 
ob'yektlarni, juda kichik hajmli ob'yektlarni o'rganishda ahamiyati kattadir. Modellashtirish 
uslubidan fizika, astronomiya, biologiya, iqtisod fanlarida ob'yektning ma'lum xususiyat va 
munosabatlarini aniqlash uchun xam foydalaniladi. 

---

29 
Matematik modellashtirish 
aniq fanlarda turli amaliy masalalarni yechishda muvaffaqiyat 
bilan qo'llanilib kelinmoqda. Matematik madellashtirish usuli masalani tasvirlaydigan u yoki bu 
kattaliklarni miqdor jihatidan ifodalash, so'ngra esa ularni bog'liqligini o'rganish imkoniyatini 
beradi. 
Bu usul asosida matematik model tushunchasi yotadi. 
Matematik model deb, o'rganilayotgan obyektning matematik formula yoki algoritm 
ko'rinishida ifodalangan xarakteristikalari orasidagi funksional bog'lanishga aytiladi. 
Masalan, ideal gazning matematik modeli gazning bosimi