Elektrolitlar nazariyasi



Download 186,61 Kb.
bet4/6
Sana13.06.2022
Hajmi186,61 Kb.
#663853
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
Elektrolitlar nazariyasi

Elektrolitlar
Dissotsiyalanish doimiysi (kuchsiz elektrolitlar uchun ) eritma konsentratsiyasining o'zharishi bilan o'zgarmaydi , faqat T -ga bog'liq bo'ladi.
Bu formuladan
ni hosil qilish mumkin.
Masalan, quyidagi tenglama bo’yicha dissotsilanuvchi:HA  H++Abir negizli kislota HA eritmasining konsentrasiyasi - C mol/l ga, dissotsiyalanish darajasi ga teng bo’lsa, muvozanat konstantasi
[H+] = C*,[A-] = C*,[HA] = C(1-) ga teng bo’ladi.
K = [H+][A-] / [HA] = C**C / C(1-) = 2C / 1- kelib chiqadi.
Kuchsiz elektrolitlarda ning kiymati 1 ga nisbatan juda kichik: shuning uchun (1-a) qiymatini 1 ga teng deb olish mumkin. U xolda yuqoridagi ifoda K=a2C ko'rinishga ega bo’ladi.
Eritmada ionlar konsentrasiyasi 1 l eritmadagi ionlarning mol sonlari (mol-ion) bilan ifodalanadi. Uni avval g-ion/l shaklida ifodalab kelingan, uning qiymati 1 l eritmadagi ion massasiga teng. Masalan, 1g-ion/l SO42- massasi 1 l eritmada 96 g SO42- ionlari borligini ko’rsatadi. Xozirgi vaqtda g-ion/l ni mol-ion/l(yoki mol/l) bilan ifodalanadi.
Ionning gramm ekvivalenti uglerod birligida grammda va son jixatidan bitta ionning ekvivalentiga teng bo’lgan ifodasidir. Masalan, 1 g-ekv SO42- ion 96/2=48 g teng (ion valentligi 2 bo’lgani uchun) Tajriba natijalari ko’rsatadiki, kuchli elektrolitlarning dissotsilanishi massalar ta'sir qonuniga bo’ysunmaydi. Kuchli elektrolitlar eritmalarda ionlarga to’liq dissosilanadi. (a=1)

Kuchli elektrolit eritmalar spektrlarini o’rganish eritmada dissotsilanmagan molekulalar yo’qligini tasdiklaydi. Kristallarni rentgenografik urganish (masalan KCl ni), ular ionli kristall panjaraga ega ekanligini kursatadi. Kristall modda eritilganda kristall panjara yemiriladi va ionlar eritmaga utadi. Lekin elektr o'tkazuvchanlikni o'lchash kuchli elektrolit eritmalarida to’liq dissotsilanish mavjudligini tasdiqlamadi, chunki eritmalarning elektr o'tkazuvchanligi fakat elektrolitning dissotsilanish darajasiga boglik bulmay, ionlarning xarakat tezligiga xam bog'liqdir. Kuchli elektrolit eritmalarida ionlar soni juda ko'p va ular bir-biri bilan shunday yaqin masofada joylashganki, ular orasida elektrostatik tortishish va itarilish kuchlari vujudga keladi.


Buning natijasida xar qaysi ion uz atrofida karama-karshi zaryadli ionlardan iborat "ion atmosferani" xosil kiladi va u eritmada ionlar xarakatiga tuskinlik qiladi. Bu esa elektr o'tkazuvchanlikni kamaytiradi. Shuning uchun elektrolitning elektr o'tkazuvchanligini o'lchab topilgan dissotsilanish darajasi birdan kichik bo'lib, uni effektiv yoki ko’rinma dissotsilanish darajasi deyiladi.
Effektiv dissotsilanish darajasining qiymati, ionlar orasida o’zaro ta'sir kuchi bo’lgani uchun, go’yo elektrolit elektr tokini xuddi hamma ionlarga dissotsilangandek o’tkazishini ("ion juftlari" ) ko’rsatadi. Ionlar orasidagi kuchlar eritmaning osmotic bosimiga, muzlash va qaynash temperaturasiga, ionlarning kimyoviy reaksiyaga kirishish qobilyatiga va boshqa xossalarga xam ta'sir qiladi.
Kuchsiz elektrolit xossasini xarakterlovchi konunlarning matematik ifodasini kuchli elektrolitlarga kullash uchun ionlar "aktivligini" yoki "aktiv konsentrasiyasini" aniklash kerak. Ionning aktivligi deb, eritmaning ma'lum xossalariga javob beradigan ionning effektiv konsentrasiyasi tushuniladi. Ionning aktivligi -aion ionning konsentrasiyasi Cion ga tog’ri proporsional

aion = f.Cion

Bu yerda: f-proporsionallik koeffisiyenti (uni aktivlik koeffisiyenti xam deyiladi), aion Cion lar mol/l bilan ifodalanadi. Odatda aktivlik koeffisiyenti birdan kichik va fakat juda xam suyultirilgan eritmada 1 ga teng buladi. Bu xolda aion = Cion Agar f>1 bulsa, ionlar aktivligi ularning konsentrasiyasidan kichik buladi.


aion = f Cion
Elektrolit eritmalarida reaksiya molekulalar orasida bormay, erigan moddaning ionlari orasida boradi. Elektrolit eritmalarda boradigan reaksiyalarni molekulyar tenglama kurinishida emas, balki ion tenglama kurinishida uch katorda 1) molekulyar, 2) ion va 3) ionlar ishtirok etishini kursatadigan tenglama xolida ifodalanadi.

Download 186,61 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish