Elektrolit eritmalar. Tuzlarning gidrolizi reja: Elektrolitlarning eritmalari. Elektrolitik dissocilanish nazariyasi

10.7. Eruvchanlik ko‘paytmaasi

Qiyin eruvchan birikmaning chukmasi sirtida shu chukma bilan ionlar urtasida muvozanat sodir bo‘ladi. Kam eriydigan tuzga massalar ta’sir qonuni kullasak , masalan :

СаСО₃↔Са²⁺+СО₃^2-

[Са²⁺ ][ СО₃^2- ]

К= ———————

[СаСО₃ ]

Muvozanat qattiq modda (CaCO₃) va eritmadagi ionlarning tuk-nashish sirtida sodir bo‘lgani uchun [CaCO₃ ] konsentratsiyasi uzgar-maydi. O‘zgarmas temperaturada K*[CaCO₃ ] ko‘paytmaasi o‘zgarmas kattalik bo‘lgani uchun uni EK bilan ishoralanadi:

[[Са²⁺ ][ СО^2-₃ ]= [СаСО₃ ]*К=const=ЭК

Qattiq fazaning sirtidagi tuyingan eritmadagi kam eruvchan birikmalarning ionlar konsentratsiyasining ko‘paytmaasi biror temperaturada o‘zgarmas qiymat bo‘lib, moddaning eruvchanlik ko‘paytmaasi (EK) deyiladi .

Qiyin eriydigan ba’zi birikmalarning EK sistema 25˚ S da quyidagi qiymatlarga ega :

EK_AgSl=[Ag⁺][Cl^-]=1,73*10^-10

ЭК_АgСl=[Аg⁺][Cl^-]=1,73*10^-10

ЭК _BaSO4=[Ba²⁺][SO^2-₄]=1,43*10^-9

ЭК_СаСО3=[Са²⁺][СО^2-₃]=4,52*10^-9

ЭК_РbS=[Рb²⁺][S^2-]=1,12*10^-29

ЭК_СuS [Сu²⁺][S^2-]=4,1*10^-28

Eruvchanlik ko‘paytmaasi qiyin eriydigan elektrolitning umumiy eruvchanligi bilan bog‘liqdir. Yuqoridagi misollardan kurinib turibdiki, CuS va PbS larning eruvchanligi juda ham kichik.