7. ELEKTROLITIK RUXLASH NAZARIYASI.
Elektrolitik rux bilan qoplash hozirgi kunda keng tarqalgan usuldir va sanoatning deyarli barcha sohalarida boltlar, gaykalar, shuruplar, barcha turdagi mahkamlagichlar va konstruktiv elementlar kabi turli xil metall buyumlarni korroziyadan himoya qilish uchun foydalaniladi. Rux shuningdek, elektrolitik usulda sovuq temir po‘latlarga qo‘llaniladi. Bu galvanizatsiyalashning eng oqilona va tejamkor usuli bo‘lib, yotqizilgan rux qatlamining qalinligi va xususiyatlarini keng ko‘lamda sozlash imkonini beradi. Elektrolitik rux qoplamalari, qoida tariqasida, tugatilmasdan qo‘llanilmaydi. Tugatish deganda rux yuzasida konversiya plyonkalari - xromat, fosfat va ularning navlarini yaratish, shuningdek konversion plyonkalarni yopishtiruvchi birikmalar bilan qo‘shimcha singdirish va / yoki konversion plyonkalarga organik polimer plyonkalarni qo‘llash tushuniladi.
Elektrolitik rux qotishmalari Zn-Ni, Zn-Co, Zn-Fe va boshqalar sof rux asosidagi qoplamalarga nisbatan ancha yuqori korroziyaga chidamliligiga ega. Rux va uning qotishmalaridan qoplamalarni tugatish uchun dizayn variantlari tobora har xil bo‘lib bormoqda va elektrolitik galvanizatsiyani qo‘llash sohasi doimiy ravishda kengayib bormoqda. Rux qoplamalarining qalinligi maqsadga, sharoitga va xizmat ko‘rsatish muddatiga qarab GOST 9.303-84 bo‘yicha tartibga solinadi va keng o‘zgarib turadi - 3 dan 40 mikrongacha. Masalan, yengilishsharoitidaqoplamaningqalinligi 6-9 mikron, o ‘rtachavaqattiquchun 15-21 mikron, ayniqsaog‘irsharoitlarda 24-40 mikron. Qoplamaning qalinligini konversion plyonkalar ustidan qo‘shimcha himoya yordamida kamaytirish mumkin. Afsuski, ushbu GOST ko‘plab muhandislik standartlarida bo‘lgani kabi qoplamaning tanlangan ish sharoitlariga muvofiqligi mezonlari sifatida korroziyaga chidamliligini tartibga solishni nazarda tutmaydi. Masalan, avtomobilsozlik sanoatida rux qoplamasining minimal qalinligi odatda 6-15 mikron oralig‘ida o‘rnatiladi, ba‘zi bir maxsusholatlarda uni 20-25 mikrongacha oshirish mumkin. Buning asosiy mezoni GOST 9.308-85 (yoki Amerikaning ASTM B-117, Germaniya DIN 50021 va boshqa milliy standartlarga) muvofiq tuz purkagich kamerasida o‘lchangan qoplamaning korroziyaga chidamliligi. Shuni ta‘kidlash kerakki, birxil qoplama qalinligi bilan, uning haqiqiy korroziyaga chidamliligi, qoplama tarkibiga, konversion plyonka turiga va qo‘shimcha himoyaga bog‘liq bo‘lib, bir necha borfarq qilishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |