Elektroakustika

 

---

122 
 
5.18-rasm. Bir tomonlama yo‘nalgan elektrodinamik mikrofon: 
1-diafragma tovush g‘altagi bilan; 2- akustik kechiktiruvchi tizim; 
3- akustik kechiktiruvchi tizim teshiklari 
 
Agarda membrananing old va orqa qismlariga tushayotgan tovush 
to‘lqinining kechikish vaqti (mos holda Δt
1 
va
Δt
2
) shunday tanlangan 
Δt
1 
=
Δt
2 
bo‘lsa, tovush to‘lqini membranaga orqa tomondan tushganda 
(θ = 180
o
) unda membrananing ikki tomoniga ta’sir etayotgan bosim 
qiymati va ishorasi bo‘yicha ham bir xil bo‘ladi, bosimlar farqi Δr esa, 
nolga teng bo‘ladi. Bunday holda membrana tebranish harakatida 
bo‘lmaydi, mikrofon sezgirligi esa nolga teng bo‘ladi. O‘sha shartlarda 
ammo, tovush to‘lqini membranaga old tomondan θ = 0
o 
burchak ostida 
tushganda bosimning bir qismi kechikmasdan, membrananing orqa 
tomoniga - Δt
1 
+
Δt
2 
vaqtga kechikib ta’sir etadi. Unda xar onda 
membrananing old va orqa tomoniga ishorasi turlicha bo‘lgan bosim 
ta’sir etadi va natijada kuchlar turli tomonga yo‘nalgan bo‘ladi. Tovush 
to‘lqini shunday yo‘nalishda tushganda diafragma siljiydi va mikrofon 
sezgirligi maksimal qiymatga ega bo‘ladi. Membranaga tovush to‘lqini 
boshqa burchak ostida tushganda bosimlar farqi va sezgirlik kardioida 
bo‘yicha o‘zgaradi. Akustik kechikish tizimini membrananing orqa 
tomoniga tovush to‘lqinlari o‘tadigan teshiklar, membrana ostidagi va 
mikrofon korpusidagi havo kameralari tashkil etadi (5.19-rasm). 

---

123 
5.19-rasm.
 
Bir tomonlama yo‘nalgan elektrodinamik 
g‘altakli mikrofon kesimi: 
1-membrana; 2-rezonans kamera; 3-to‘r; 4- o‘zgarmas magnitda 
teshiklar; 5-xalqasimon o‘zgarmas magnit; 6-g‘altak 
Barcha chastotalar (tonlar) uchun bir tomonlama yo‘nalgan 
diagrammani olish uchun, tovush to‘lqinining kechikish sharti barcha 
chastotalar polosasi uchun bir xil bo‘lishi kerak.