Elektroakustika

Tovush go‘zalligi –
aniqrog‘i tovush uzatish go‘zalligi deb, odam 
ovozining, ashula va musiqaning barcha nyuanslarini
 
tinglovchi-larga 
aniq va buzilishlarsiz yetkazib berish tushuniladi. Bu arxitektura 
akustikasining muammoli masalalaridan biri hisob-lanadi.Odam nutqi va 
ashulasi juda murakkab tebranishlardan iborat. Odam tovushida biz sof 
sinusoidal tebranishlarga ega emasmiz ammo, sof ton tebranishlarida 
hamma vaqt ko‘p sonli obertonlar kuzatiladi. Akustik sharoitlari turlicha 
bo‘lgan zallarda tovush balandligi turlicha bo‘lgan tovushlarning ayrim 
obertonlari yaxshiroq jaranglaydi, natijada ashula va nutq tembrlari 
buziladi. Ideal zal shunday xususiyatlarga ega bo‘lishi kerakki, unda ijro 
etiladigan barcha tovush tonlari va obertonlari bir xil yaxshi yangrashi va 
uzatilishi kerak. Hozirgi texnika taraqqiyot etgan kunda studiya, konsert 
zallari va teatrlardan tovush signallarini yuqori sifatli uzatish va qayta 
ishlash muammo darajasida emas. 
7.3 Xona akustikasining statistik nazariyasi 
 
Katta xonalar akustikasining yaxshi eshitish sharoiti bilan bog‘liq 
bo‘lgan muammolari azal-azaldan ma’lum bo‘lgan. Xonada nutq 
yangraganda uning har bir bo‘g‘ini qisqa impuls sifatida tinglovchiga 
faqat to‘g‘ridan-to‘g‘ri yetib kelmasdan, balki devor, xona poli va 
shiftidan ko‘p marotaba qaytib keladi. Bunday jarayon 7.37 - rasmda 
keltirilgan.

---

214 
 
Xonada tovush to‘lqinining qaytishiga oid 
Tovush impulsining har bir qaytishida tovush energiyasining bir 
qismi yutiladi, natijada tinglovchi sekin-asta so‘nayotgan impulslarni 
eshitadi. Xonada tovush manbai o‘chirilgandan so‘ng tovushning 
bunday “davomli” so‘nishi 
reverberatsiya
nomini olgan. Xonada 
tovush manbai o‘chirilgan vaqtdan, to qaytgan tovush eshitilar-
eshitilmas darajaga yetgunicha ketgan vaqt,