Elektr yuklamalarining koifsentlari reja: Kirish Nominal rejim

I = (J/K_M)•(dw/dt) + M_q/K_M. (7.19)

Agar po‘latdagi isroflarni va mexanik isroflarni statik momentga qo‘shib yuborsak, dvigatel ishga tushirilayotganda berilayotgan energiya quyidagi ifoda bilan aniqlanadi:

bu yerda: w_q — mexanik tavsif bo‘yicha M_q ga mos keladigan burchak tezlik, t_p — ishga tushirish vaqti K_E = K_M deb qabul qilib, quyidagini olamiz:

A = Jw₀w_q + M_qw₀ t_p (7.20)

Energiyaning mexanik energiyaga aylanadigan tashkil etuvchisini aniqlaymiz:

(7.21)

Olingan tenglikdagi integral yuritmaning vaqt mobaynida o‘tgan a_i.t. yo‘lini ko‘rsatadi. Harakatni tekis tezlanuvchan deb qabul qilib, quyidagini aniq­lash mumkin

(7.22)
bu holda


(7.23)

Keltirilgan (7.23) tenglikning birinchi tashkil etuv­chisi yuritma va mexanizm inersiya massalarida to‘plangan energiya; ikkinchisi esa, harakatlanayotgan vaqtda (ishga tushirish vaqtida) mexanizm foydali ishiga sarf bo‘lgan energiyadir.

Dvigateldagi energiya sarfi



(7.24)

Soddalashtirish uchun w₀ » w_q deb qabul qilib, quyidagini aniqlaymiz

(7.25)

Demak, olingan natija shuni ko‘rsatadiki, o‘zgarmas qarshilik momenti mavjud bo‘lganda ishga tushirish paytida dvigatel yakorida sarf bo‘lgan ener­giya ikki qismdan iborat: birinchisi elektr yuritma inersiya massalarining tezlanishidan hosil bo‘lgan isrof va ikkinchisi dvigatel o‘qidagi statik (qarshilik) momenti hisobiga hosil bo‘lgan isroflar. Bu yerda shuni e’tirof etish kerakki, dvigatel o‘qida statik moment mavjudligida uni ishga tushirilganda energiya sarfi ishga tushirish vaqti (davomiyligi ortgan sari), ya’ni dvigatel momenti kamaygan sari ortaveradi.

Endi asinxron dvigateldagi isroflarni qarab chiqamiz. Salt yurishda ishga tushirish paytida uning ikkilamchi zanjiridagi energiya sarfi quyidagicha aniqlanadi:

(7.26)

Demak, asinxron dvigatel uchun rotor zanjiridagi energiya sarfi xuddi mustaqil qo‘zg‘atishli o‘zgarmas tok dvigatelidagi omillar bilan aniqlanar ekan. Lekin shuni ta’kidlash joizki, qisqa tutashgan rotorli asinxron dvigatelda barcha isroflar bevosita dvigatelning chulg‘amlarida ajralib chiqadi. Bu holat dvigatelni bir soatda ishga tushirish yoki reverslash sonini chegaralab qo‘yadi, aks holda dvigatel chulg‘amlari qi­zib ishdan chiqib qolishi mumkin.

Asinxron mashinalarda rotor zanjiridagi energiya sarfidan tashqari stator chulg‘amlarida ham energiya sarfi mavjud. Magnitlovchi tokni hisobga olmagan holda quyidagini yozish mumkin:
I₁ = I₂•E₂₀/U₁,

bu yerda: E₂₀ — qo‘zg‘almas rotorda induksiyalanayot­gan EYK; U₁ — tarmoq kuchlanishi.

Stator misidagi energiya sarfini rotordagi A₂ sarf orqali ifodalash mumkin:
(7.27)

bu yerda: r₁ va r₂ — stator va rotor faza chulg‘am­larining aktiv qarshiliklari; A₂ — rotor zanjiridagi energiya sarfi.

Asinxron dvigatel chulg‘amlaridagi umumiy ener­giya sarfi



yoki
(7.28)
Qisqa tutashgan rotorli asinxron dvigatelni yuklama ostida ishga tushirganda yuzaga kelgan isrof­larni mexanik tavsif formulasidan foydalanib, ya’ni uning qiyaligini hisobga olgan holda aniqlash mumkin. Bundan isroflarning kritik sirpanishga bog‘liqligi aniqlanadi. S_k і 0,5 bo‘lganda isrof egri chizig‘i mini­mumga ega bo‘ladi. Bundan ko‘rinadiki, ko‘p marta ishga tushiriladigan mexanizmlar uchun oshirilgan sirpanishli dvigatellarni tanlash va ishlatish taqozo etiladi.