Elektr tokining tabiati; Elektr toki va uning paydo bo’lish sabalari

• Elektr tokining tabiati;
• Elektr toki va uning paydo bo’lish sabalari;
• Elektr manbanaing vazifasi, elektr tokining yo’nalishi;
• Tok manbalarida tok hosil bo’lishi.

Tok manbalari. Akumliyatorlar. Ququq batereykalar.
Tok manbalari — har xil energiya turlarini elektr energiyasiga aylantirib beruvchi qurilmalar. Shartli ravishda kimyoviy va fizik Tok manbalariga boʻlinadi. Kimyoviy Tok manbalarida oksidlashtiklash reaksiyasi natijasida elektr energiyasi hosil boʻladi. Bunday Tok manbalari jumlasiga galvanik elementlar, elektrkimyoviy generatorlar va boshqa qurilmalar kiradi. Fizik Tok manbalari issiklik, mexanik, elektromagnit energiyani, shuningdek, radiatsion nurlanish (mas., Quyosh nurlari) va yadroviy parchalanish reaksiyasi energiyasini elektr energiyasiga aylantirib beradi. Elektromagnit generatorlar, termoelektr generatorlar, quyosh batareyalari va boshqa shular jumlasiga kiradi. Atom elektr stansiyasi (AES), gidroelektr stansiya (GES), issiqlik elektr stansiyalari (IES), shamol energetika qurilmasi va boshqa ham Tok manbalari hisoblanadi.
tok
tok
Muhim!
Akkumulyator (lotincha: accumulator – toʻplovchi) – keyinchalik foydalanish maqsadida energiyani toʻplaydigan qurilma. Elektr, issiqdik, gidravlik, inersion xillari bor. Elektr A. elektr toki taʼsirida kimyoviy ener-giyani elektr energiyasiga aylantirib beradigan galvanik tizim. Elektr A. musbat elektrod, manfiy elektrod va elektrolitdan iborat. Elektrodning elektrolitga tegib turuvchi sirtida po-tensiallar farqi hosil boʻladi. Bu farq eyuk (elektr yurituvchi kuch) deyiladi.
Quruq batareyalarga asosiy batareyalar ham deyiladi. Biz ko'pincha quruq batareyalarni kundalik hayotda, masalan, №5 va №7 batareyalardan foydalanamiz. Quruq akkumulyator o'z-o'zidan chiqarib yuboradigan zerikish qobiliyatiga ega. O'z-o'zidan bartaraf qilish batareyaning ichki omillariga bog'liq bo'lib, atrof-muhit harorati va namlik bilan bog'liq. Muayyan saqlash muddati tugagandan so'ng, batareyaning ishlashi o'z-o'zidan tushib ketishi tufayli kamayadi. Tanlash uchun ko'plab quruq akkumulyatorlardan foydalanish kerak.

№	Manba turlari	Energiya o’zgarishi	Manba nomi
1.	Mexanik	Mexanik energiya elektr energiyaga	Elektrofor mashina, generator
2.	Issiqlik	Ichki energiya elektr energiyaga	Termoelement
3.	Yorug’lik	Yorug’lik energiyasi elektr energiyaga	Fotoelement, quyosh batareyasi
4.	Kimyoviy	Kimyoviy energiya elektr energiyaga	Galvanik element, akkumlyator, batareya