Elektr tokining bajargan ishi. Elektr energiyasi va uni hisoblash Darsning maqsadi: Ta’limiy

Sarflangan elektr energiya miqdor jihatdan elektr tokining bajargan ishiga teng:

E=I∙U∙t

Elektr tokining bajargan ishi, ya’ni iste’molchilarda sarflangan energiya maxsus asbob- elektr hisoblagich yordamida hisoblanadi.Hozirgi kunda elketr energiyasining hisoblagichlari har bir xonadonda va korxonada mavjud.

Sarflangangan energiya hisoblagichlarda kilovatt-soat ( kW∙soat ) larda o’lchanadi.

1 kW∙soat = 1000 W∙ 3600 s= 3 600 000 J = 3600 kJ

Elektr hisoblagich iste’molchilarga boradigan zanjirga ketma – ket ulanadi.

Odatda,sarflangan elektr energiya uchun to’lov har oyda amalga oshiriladi.Suning uchun, bir oy davomida sarflangan elektr energiya miqdorini bilish zarur bo’ladi. Masalan, bir oy oldin hisoblagichning ko’rsatishi 547,6 kW∙h ga , bugungi ko’rsatishi 623,4 kW∙h ga teng bo’lsin. U holda bir oy ichida sarflangan elektr energiyaning miqdori 623,4kW∙h-547,6kW∙h=75,8 kW∙h ga teng bo’ladi.Davlat tomonidan sarflangan har bir kW h uchun belgilangan to’lov miqdori aniq belgilab qo’yilgan. Bu miqdorni bir oy ichida sarflangan elektr energiyasi miqdoriga ko’paytirilib,elektr energiya uchun oylik to’lov miqdori aniqlanadi.

Sarflangan elektr energiya uchun harajatni o’z vaqtida to’lab turish kerak!

4. Yangi mavzuni mustahkamlash.

Dars jarayonida o’quvchilarning olgan nazariy bilimlarini mustahkamlash uchun

savollar beriladi.

1. Elektr tokining bajargan ishini ifodalanang va formulasini yozing.

2. Tokning bajargan ishi qanday birlikda o’lchanadi?

3.Sarflangan elektr energiya haqida fikr-mulohazalaringizni aytib bering.

4. 0,25 kW∙soat necha k J ga teng?

So’ngra quyidagi 2 ta masala o’quvchilar bilan birgalikda yechiladi:

1. Zanjirning biror qismidagi kuchlanish 3 V bo’lganda 6 A tok ,10 s da zanjirning shu qismida necha joul ish bajaradi?

Berilgan: Formulasi: Yechilishi:

U= 3V A=IUt A= 3V∙6A∙10 s=180 J

I= 6 A

t=10 s A=?

2. Zanjirning biror qismidagi kuchlanish necha volt bo’lganda 3 A tok ,4 s da zanjirning shu qismida 24 J ish bajaradi?

Berilgan: Formulasi: Yechilishi:

I= 3A A=IUt U= 24J /3A∙4s=2V

t=4 s

A= 24J U=A / It

U=?

Uyga vazifa: Mavzuni o’qib o’rganish, uyda bir kunlik sarflangan elektr energiyasini elektr hisoblagichning ko’rsatishi orqali aniqlash.