Elektr stansiya va podstansiyalarni elektr jihozlari fanidan o’qitish materiallari to’plami

b) Elektrqurilmalarning bosh sxemalariga quyiladigan asosiy talablar
Elektrqurilmalarning sxemalarini tanlashda quyidagi talablar hisobga olinadi:
Elektrostansiya yoki nimstansiyalarning energosistemadagi vazifasi hamda ahamiyati. Energosistemada parallel ishlayotgan elektr stansiyalar bajaradigan vazifasiga qarab keskin faro‘lanadi. Ulardan ba’zilari yuklama grafigining bazis qismida ishlasa, boshqalari – uning chqo‘qi (pikovoy) qismida maksimal yuklama vaqtida ishlaydi va sutkada to‘liq ishlamaydi, uchinchisi ularning Issiqlik iste’molchilari (IEM) talab etadigan elektrik yuklamada ishlaydi. Elektrostansiyalarning turli vazifasi, hatto ulardagi ulanishlar soni bir xil bo‘lishiga qaramay elektr ulanishlarning turli sxemalarini qo‘llash mao‘sadga muvofiq ekanligini ko‘rsatadi.




.
Nimstansiyalar ayrim iste’molchilarni yoki butun bir rayonni ta’minlash uchun, energosistemaning bir qismini yoki turli energosistemalarni bog‘lash uchun xizmat qilishi mumkin. Nimstandiyaning vazifasi uning sxemasini anio‘laydi.
Energosistemada elektrostansiya yoki nimstansiyaning tutgan o‘rni, yondosh tarmoqlarning sxemalari va kuchlanishlari. Elektrostansiya yoki nimstansiyalarning yuqori kuchlanishli shinalari energosistemaning tugun (uzlovoy) nuqtasi bo‘lib, unda bir nechta elektrostansiyalarni parallel ishlashga biriktiriladi. Bu holda shinalar orqali energosistemaning bir qismidan boshqasiga doimo quvvatni o‘tkazib turish - quvvatni tranzitlash mumkin. Bunday Elektrqurilmalar sxemasini tanlashda, birinchi navbatda, quvvatni tranzitlash masalasini hisobga olish lozim.
Nimtansiyalar boshi berk (tupikli), o‘tiladigan (proxodnoy), ajragan (otpaechno’y) bo‘lishi mumkin; bunday nimstansiyalarning ulanish sxemalari hatto bir xil sonli va quvvatli transformatorlarda ham turlicha bo‘ladi.
6-10 kV li Taqsimlash qurilmalarining sxemalari iste’molchilarning elektr bilan ta’minlanish sxemasiga: yakka yoki parallel liniyalar bilan ta’minlash, iste’molchilarda ishga solinadigan rezervlarning mavjudligi va hokazoga bog‘liq bo‘ladi.
Elektr bilan ta’minlash ishonchliligi darajasiga qarab iste’molchilar (toifasi) kategoriyasi. Elektr bilan ta’minlash ishonchliligi nuqtai nazaridan hamma iste’molchilar kategoriyaga bo‘linadi.
Birinchi kategoriya elektr iste’molchilari bu shunday elektr iste’molchilariki, ularning elektr bilan ta’minlanilishi uzilsa, kishilar hayoti xavf ostida qolishi, qimmat baho asosiy asbob-uskunalar ishdan chiqishi, mahsulot ko‘plab brak bo‘lishi, murakkab texnologik protsess buzilishi, xalq xqjaligiga katta zarar etishi, kommunal xo‘jaligining katta ahamiyatli elementlarning buzilishiga olib kelishi mumkin
Birinchi kategoriya iste’molchilari bir - biriga bog‘liq bo‘lmagan ikkita manbadan ta’minlanishi kerak bo‘lib, tanaffus faqat avtomatik ulanishga sarflanadigan vaqtga ruxsat etiladi.
Birinchi kategoryya elektr istg’molchilarining alohida guruxini elektr bilan ta’minlash uchun uchinchi mustakil manba ko‘zda tutiladi. Mustaqil manbalar deganda mahalliy elektrostansiya, energosistemaning elektrostaitsiyasi, uzluksiz ta’minlovchi maxsus agregatlar, akkumulyatorli batareyalar va hokazolar tushuniladi.