Электр хавфсизлиги

Tayanch iboralar
Mehnat gigienasi, mehnatni ilmiy tashkil etish, mehnat fiziologiyasi, aqliy va jismoniy mehnat, toliqish, mikroiqlim, gigienik me`yorlar.


Atmosfera havosining zaharli moddalar bilan
ifloslanishi va uning tozalanishi.


Reja:
1. Ishlab chiqarish changi va ularni inson organizmiga ta`siri.
2. Korxonalarda zaharli gazlarni ajralib chiqishi va ularga qarshi kurash.


Ishlab chiqarish changi va ularni inson organizmiga ta`siri.
Sanoatda, transportda, qishloq xo`jaligida ko`p ishlar va jarayonlar chang hosil bo`lishi, ajralishi bilan amalga oshiriladi. Har xil texnologik jarayonlarni bajarishda yuzaga keladigan va havoda muallaq holatda bo`ladigan qattiq moddalarga ishlab chiqarish changi deb aytiladi.
Kimyoviy birikmalar changi zaharli hisoblanadi. Masalan, naften kislotalari, amino-nitro birikmalar changi, olti va uch valentli xrom birikmasi, shuningdek etilenmerkurxlorid, uran, berilliy, merkuran, vannadiy birikmalari-aerozollari organizmga o`tgach, qorin, ichak yo`lida va o`pkada kasallanish-zaharlanishlarni hosil qiladi.
Ishlab chiqarish binolarida chang hosil bo`lishi, uni organizmga o`tishining oldini olish va unga qarshi kurashish maqsadida texnologik tartibda chora-tadbirlar turkumi amalga oshiriladi. Masalan, quruq changlanuvchi materiallarni nam yoki pasta hosil qiluvchi holatga, kukunlarni donador (tabletka) ko`rinishiga almashtiriladi. Uskunalarning pishiqligi, germetikligi oshiriladi.
Agar chang ajralib chiqishini bartaraf qilish imkoniyati bo`lmasa, suvdan, namlovchi moddalardan foydalaniladi. SHuningdek, chang ajralishini butunlay yo`qotish uchun havo almashtirish tizimi, yakka tartibdagi himoya moslamalari ishlatiladi, sanitariya norma va qoidalariga amal qilinadi. Kasallik, zaharlanish sodir bo`lmasligi uchun chang sanitariya normasida belgilangan yo`l qo`yilishi mumkin bo`lgan oxirgi darajadan oshib ketmasligi kerak.
Changlar asosan tabiiy va sun`iy changlarga bo`linadi.
Tabiiy changlar – inson ta`sirisiz hosil bo`ladi. Bunday changlarga shamol va bo`ronlar ta`sirida qum va tuproqning erroziyalangan qatlamlarining ko`chishi, o`simlik va hayvonot olamida, vulqonlar otilishi, boshqa hollarda paydo bo`ladigan changlarni kiritish mumkin.
Aniqlanishicha, har bir kubometr havo tarkibida chang zarralari dalalar va bog`larga nisbatan shaharlarda 12 marta ko`proq bo`ladi. Bog`li hududlarda esa chang zarralari kamroq bo`ladi.
Sanoat korxonalari va qurilishlarda insonning bevosita ta`siri natijasida sun`iy changlar hosil bo`ladi.