Elektr energiyasi va nasos stantsiyalaridan foydalanish kafedrasi "tasdiqlayman"

76-rasm. Okean va dengizdagi hamda qirg‘oqqa uriluvchi toʻlqinlar.

Toʻlqin energiyasidan foydalanish boʻyicha birinchi ixtirochiga patent

1799 yili(Parij)da berilgan. Xozirgi vaqtda toʻlqin energiyasidan foydalanish boʻyicha 1000 dan ortiq har hil ixtiro va takliflar mavjud (AQSH, Buyuk Britaniya, Fransiya, Rossiya).
Okean va dengizlardagi toʻlqinlar, ularning oʻlchamlari va energetik

xarakteristikalari.
Dengiz va okeanlardagi toʻlqinlar asosan shamol yordamida hosil boʻladi.
Ammo quyidagi sabablarga koʻra ham toʻlqinlar hosil boʻlishi mumkin [34]:
 suv sathini koʻtarilib-tushishiga (oy, er va quyoshning suv sathining oʻzgartiruvchi kuchlariga) nisbatan;
 barometrik (atmosfera bosimining keskin oʻzgarishiga nisbatan);
 seysmik-sunami (kuchli yer qimirlashi yoki vulqonlar otilishiga nisbatan);
 kemalar harakati tufayli hosil boʻladigan toʻlqinlar.
Har bir toʻlqin quyidagi elementlari bilan xarakterlanadi (77-rasm):
 toʻlqinning oʻrkachi-choʻqqisi (toʻlqing oʻrkachining eng yuqori nuqtasi);
 toʻlqinning tagi (toʻlqin tagidagi eng past nuqta);
 toʻlqin balandligi – h (toʻlqin oʻrkachi va tagi oralig‘idagi masofa);
 toʻlqin uzunligi – L (ikkala oʻrkach orasidagi gorizontal masofa);
 toʻlqinning davri – T (toʻlqinni oʻz uzunligi masofasini oʻtishi uchun zarur
boʻlgan vaqt);