Elektr energiyasi va nasos stantsiyalaridan foydalanish kafedrasi "tasdiqlayman"

66-rasm. Kremniy plastinkalarini ishlab chikarish jarayoni.



67-rasm. Quyosh batareyasidan elektroenergiya olish sxemasi

7.5 Quyosh elektrostansiyalari.

Bir necha quyosh qurilma(batareya)larini bir-biriga ulab quyosh
elektrostansiyalarini tashkil qilish mumkin. Hozirgi kunda dunyoda juda koʻplab quyosh elektrostansiyalari qurilib ishga tushirilgan. 2.5-paragrafda dunyodagi eng
katta quyosh elektrostansiyasi haqida ma’lumot keltirilgan.
Mamlakatimizning Samarqand viloyatida, Osiyo taraqqiyot bankining
yordamida, dunyoda eng yirik quyosh fotoelektrik stansiyasi qurilishi
rejalashtirildi. Quyosh elektrostansiyasi 400 ga maydonga joylashib, uning
quvvati 100 MVt ni, yillik elektroenergiya ishlab chiqarish esa, 200 mln.
kVt/soatni tashkil qiladi. Elektrostansiyaning qurilishi 5 yil davom etib, 2019
yilning mart oyida ishga tushirilishi kutilmoqda [5].
«Oʻzbekenergo» DAK mutaxassislarining hisoblariga qaraganda
Oʻzbekiston Respublikasi hududi, quyosh energiyasi boʻyicha juda katta
imkoniyatlarga ega. Mamlakatdagi barcha qayta tiklanuvchi energiya
manbalarining 99 % ni quyosh energiyasi tashkil qilib, 50mlrd. tonna neft
ekvivalentiga teng ekanligi aniqlandi. Hukumatning noana’naviy va qayta
tiklanuvchi energiya manbalaridan foydalanish boʻyicha olib borayotgan tadbirlari
natijasida 2031 yilda mamlakatda iste’mol qilinayotgan elektroenergiyaning 21 %
qayta tiklanuvchi energiya manbalarida ishlab chiqariladigan elektroenergiya
bilan qoplanadi.
Xalqaro hamjamiyatning qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan
foydalanish boʻyicha tajribalari bilan tanishish uchun, Hukumatimiz tomonidan
koʻplab halqaro ilmiy anjumanlar tashkil qilinmoqda. «Qayta tiklanuvchi energiya
manbalari Markaziy Osiyoda, oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlashda hamda uzoqda
joylashgan aholi punktlarini ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlarini yaxshilovchi muhim
omildir» mavzusida 2008 yil noyabr oyida oʻtkazilgan halqaro anjuman ham,
ushbu sohada olib borilayotgan ilmiy, ilmiy-tadqiqot, konstruktorlik va
qaytalanuvchi energiya manbalariga oʻrnatilgan energetik qurilmalar bilan
tanishish imkonini berdi [58].
Hozirgi kunda quyosh energiyasidan foydalanish uchun juda katta investitsion mablag‘lar kiritilmoqda. 2013 yilning noyabr oyida mamalakatimiz Prezidentining tashabbusi bilan Toshkentda, «Quyosh energetikasi texnologiyalarining istiqbollari va yoʻnalishlari» mavzusida «Quyosh energiyasi boʻyicha Osiyo forumi»ning 6-yig‘ilishi boʻlib oʻtdi [28]. Ushbu yig‘ilishda Prezidentimiz, oxirgi 5 yilda quyosh energiyasidan foydalanishga kiritilayotgan investitsiyalar miqdori 520 mlrd. dollarni, shundan 2012 yilda 143 mlrd. dollarni tashkil qilganini, 2012 yilda quyosh energiyasidan elektroenergiya ishlab chiqarish 113 mlrd. kVt/soatni, shundan fotoelektrik quyosh stansiyalari bilan 110 mlrd. kVt/soat elektroenergiya ishlab chiqarilganini ta’kidlab oʻtdilar [28, 53-bet].