Elektr energetikasi

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

6-Tajriba ish. OPERATSION KUCHAYTIRGICHDA ANALOG 
ELEKTRON QURILMALAR 
 
1.Ishning maqsadi: 
Operatsion  kuchaytirgich  parametrlari  va  asosiy  tavsiflarini  o‗rganish. 
Operatsion kuchaytirgich bazasidadagi elektron qurilmalar bilan tanishish. 
2. Laboratoriya qurilmasini tavsifi: 
Laboratoriya  ishida(OU)  KR140UD608    operatsion  kuchaytirgich  tadqiq 
qilinadi,  uning  ayrim  tavsiflari  1-tablitsaga  kiritilgan.  Operatsion  kuchaytirgich 
laboratoriya modulini ustki paneli  1-rasmda tasvirlangan. KR140UD608  xilidagi 
operatsion kuchaytirgichni ulash tipovoy sxemasi 1-rasmda keltirilgan. 
1- jadval. 
Kuchlanish 
bo‗yicha 
kuchaytirish 
koeffitsienti 
Ki
 
Ta‘minlash 
kuchlanishi 
  
p 
YUklama 
qarshiligi 
R
n
  
CHiqadigan 
kuchlanish 
diapazoni
 
vыx 
50000 
5...20V 
2 kOm 
12 V 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ustki 
panelda 
o‗rganilayotgan 
kuchaytirgichning 
mnemosxemasi 
tasvirlangan  va  boshqariladigan  va  kommutatsiyalovchi  elementlari  o‗rnatilgan. 
Laboratoriya  moduli  tavsiflarni  va    filtrning  quyi  va    ustki  chastotasi, 
multitebratgich,  komparator,  integratsiyalovchi  va  differensiyalovchi  qurilma, 
o‗qib  oluvchi  va  jamlovchi  kuchaytirgich  parametrlari  tadqiq  qilish  imkonini 
beradi.  Mos  keluvchi    tutashtirgich    o‗rnatish  mudulida  tadqiq  qilinayotgan 
sxemalar  yig‗iladi.  RR1  Potensiometr  yordamida    kuchaytirgichga  kirish 
boshqariladigan  o‗zgarmas  kuchlanish  berilishi  mumkin.  SA1…SA4  almashlab 
ulagich yordamida sxemalarning tegishli elementlarining parametrlari o‗zgaradi (2-
tablitsa) 
1- jadval. 
SA1 
SA2
 
SA3 
SA4
 
R4,rOm 
S2,nF 
S1,nF 
R5,rOm 
20;50;100;150;200 
6,8;10 
1,5;10 
200; 400 
 
Almashlab  ulagichlarning  shkalasidagi  katta  qiymatiga  kondensatorlar  va 
rezistorlar nominalining katta qiymati mos keladi. 

---

O‗zgaruvchan 
qirish 
signali 
manbasi 
sifatida 
―Funksional 
generator‖modulidan foydalaniladi. 
O‗zgarmas  kuchlanishni  o‗lchash  ―Multimetrlar‖  moduli  yordamida 
bajariladi.  Signallarni  ossillografiyalash  uchun  ikki  kanalli  ossillografdan 
foydalaniladi (kompleks tarkibiga kirmaydi). 
OUda  kerakli  xossalarni  olish  uchun  musbat  teskari  bog‗lanish  kiritiladi. 
Manfiy teskari bog‗lanish bilan OUda kuchaytirish koeffitsienti teskari bog‗lanish 
zanjiri parametrlariga bog‗liq bo‗ladi va kuchaytirgichlarning o‗zini parametrlariga 
bog‗liq  bo‗lmaydi.  Eng  oddiy  teskari  aloqa  zanjiri  kuchlanish  bo‗laklagichini 
tashkil qiladi.SHu bilan OU xuddi elektr liniya kuchaytirgichi sifatida ishlaydi. OS 
zanjirini qamrab olgan, OUni ishlatishning ikki asosiy sxemalaridan foydalaniladi. 
Inventirlovchi  va  inventirlovchi  bo‗lmagan.  Inventirlovchi  ulash  ko‗pincha 
o‗xshash elektron qurilmalarda qo‗llaniladi.(3-rasm). 
Inventirlovchi  kuchaytirgichning  sifatli  ishi  amplitudali  (uzatish)tavsifi 
U
vыx
=f(U
vx
) va amplituda chastotaviy tavsif (ACHX) K
u
=F(f)
tasvirlanadi. (5-rasm)