Elektr energetikasi

Amaliy mashg’ulot №3 (2-soat)
Mavzu: Bug’ turbina qurilmasining ish rejimlarini hisoblash.
O‘ta qizigan bug‘ning potensial energiyasi kinetik energiyaga va o‘z navbatida val aylanishining mexanik energiyasiga aylanadigan dvigatel turiga bug‘ turbinasi deb ataladi.

Bug‘ning ishchi kuraklarida harakatlanishiga qarab turbina pog‘onalari aktiv va reaktiv turlarga bo‘linadi.

Bug‘ning kengayishi faqatgina pog‘onani qo‘zg‘almas soplosida, ya’ni ishchi kuragiga yetmasdan sodir bo‘ladigan pog‘onalarga aktiv deb nomlanadi.

Bug‘ning kengayishi nafaqat pog‘onani qo‘zg‘almas soplosida, balki ishchi kurak kanallari oralig‘ida ham davom etadigan pog‘onalarga reaktiv deb nomlanadi.

Bug‘ning soplo kanalidan oqib o‘tishidagi haqiqiy tezligi (m/s) quyidagi formuladan aniqlanadi:

bu yerda  = 0,93÷0,98 – soploning tezlik koeffitsiyenti; i₀ – i₁ – bug‘ning soploga kirish va chiqishdagi entalpiyalari, kJ/kg;  - pog‘onaning reaktivlik darajasi; с₀ – soplo oldidagi bug‘ning boshlang‘ich tezligi, m/s.

Agar soplo oldidagi bug‘ning boshlang‘ich tezlik ko‘rsatkichining qiymati kichik bo‘lsa, uni hisobga olmasa ham bo‘ladi, shunda bug‘ning soplo kanalidan oqib o‘tishidagi haqiqiy tezligi (m/s) quyidagiga teng bo‘ladi:

Pog‘onaning reaktivlik darajasi deb ishchi kuraklaridagi ko‘zda tutilgan issiqlik tushishining h₂, pog‘onadagi ko‘zda tutilgan issiqlik tushishiga h₀ = h₁ + h₂ nisbatiga aytiladi (bu yerda h₁ – soploda ko’zda tutilgan issiqlik tushishi), ya’ni:

Kuraklar o‘rtasidagi aylanma tezlik ko‘rsatkichi (m/s):

bu yerda d – pog‘onaning o‘rtacha diametri, m; n – turbina valining aylanishlar chastotasi, ayl/min.

Kurak kanallariga kirishdagi bug‘ning nisbiy tezligi (m/s) shunday aniqlanadi:

bu yerda ₁ – disk yassiligiga nisbatan soploning qiyalik burchagi.

 = 0 bo‘lgan aktiv pog‘onada ishchi kurak kanallari orasidan chiqishdagi bug‘ning nisbiy tezligi (m/s) quyidagicha aniqlanadi:



= 0,86 ÷ 0,95 – ishchi kuragining tezlik koeffitsiyenti.

 > 0 bo‘lgan aktiv va reaktiv pog‘onalarda ishchi kurak kanallari orasidan chiqishdagi bug‘ning nisbiy tezligi (m/s) quyidagicha aniqlanadi:

Ishchi kurak kanallari oralig‘idan chiqayotgan bug‘ning absolyut tezligi (m/s):

bu yerda ₂ – bug‘ning ishchi kuragidan chiqish burchagi, uning qiymati, odatda, ₂ = ₁ – (2 ÷ 10°) munosabatdan foydalanib tanlanadi.

Bug‘ning ishchi kuragiga kirishidagi ₁ – burchak tezliklar uchburchagidan kelib chiquvchi quyidagi tenglamadan aniqlanadi:

Bug‘ning ishchi kurak kanallari oralig‘idan absolyut tezlik bilan chiqishdagi qiyalik burchagi ₂ ham tezliklar uchburchagidan kelib chiquvchi quyidagi tenglamadan topiladi:

Pog‘ona kuraklarida 1 kg bug‘ning bajargan ishi (kJ/kg):

1-MAVZU DAVOMI