ƏLƏKBƏr MƏMMƏdov ceyhun yusifov iLqAr Seyfullayev vergİ

Vergİ VƏ TƏrƏqqİ
verilən reklamlara, poçt göndərişlərinə, poçtun emalına və daxil
olmuş çeklərin yerləşdirilməsinə sərf edilmiş 64,6 mln. dollar
nəticəsində yığılmış vergilərin real məbləği 254,6 mln. dollar
təşkil  etmişdir.  Bir  milyondan  artıq  bildiriş  hüquqi  və  fiziki
şəxslərə  proqram  başlayana  qədər  göndərilmiş,  59461  vergi
ödəyicisi proqramda iştirak etmişdir. Ümumilikdə, 90,8 mln.
ABŞ dolları məbləğində faiz və cərimələr ləğv edilmişdir [10].
Vergi amnistiyaları İtaliyada da müntəzəm keçirilir. Belə ki,
2004-cü ildə İtaliya hökuməti ilk dəfə vergi amnistiyası tətbiq
etmiş,  bu  tədbir  vergi  ödəyicilərinin  inzibati  və  cinayət
məsuliyyətindən  azad  edilməsinə  və    büdcəyə  30  mlrd.  avro
qaytarmağa imkan vermişdir. 2010-cu ildə isə vergi amnistiyası
büdcəyə 95 mlrd. avro qaytarmışdır.
Qeyd etmək lazımdır ki, 2007-ci il martın 1-dən dekabrın  31-
dək  Rusiyada  vergi  amnistiyası  elan  edilmiş,  bu  da  büdcəyə
3,665 mlrd. rubl gətirmişdi, lakin vergi xidməti nəzərdə tuturdu
ki, bu aksiya 200 mlrd. rubl gətirə bilər [21].
Yuxarıda deyilənləri ümumiləşdirərək qeyd etmək olar ki,
inkişaf  etmiş  xarici  ölkələrdə  vergi  və  yığımların  alınması
təşkilati,  iqtisadi,  etik  tədbirlərin  məcmusu  ilə  təmin  edilir.
 Onlardan ən yaxşıları hüquqi və vergi mədəniyyətinin yüksək
olduğu, məlumatlandırma sisteminın inkişaf etdiyi, dövlət və
özünütənzimləyən təşkilatların (bankların, kollektor agentlikləri -
nin  və  s.)  qarşılıqlı  əlaqəsi  sistemlərinin  işlənib-hazırlandığı
tədbirlərdir.
Belə ki, ABŞ Daxili Gəlirlər Xidmətinin məlumatlarına görə
belə  tədbirlərin  əhəmiyyətliliyinə  görə  birinci  yerə  vergi
ödəyicilərinə xidmətin yaxşılaşdırılması, ikinci yerə xidmətin
şaxələndirilməsi,  üçüncü  yerə  isə  fəaliyyətin  təşkilinin
səmərəliliyinin  yüksəldilməsi  (minimum  məsrəflərlə  yığımın
yüksəldilməsi) aid edilmişdir. Vergi strukturunun modernləşdiril -
məsi üzrə 15 illik işin nəticəsində ABŞ-da ödənilməli vergilərin
83%-i könüllü olaraq həyata keçirilir. 
Mütəxəssislərinin fikrincə, İsveçin vergi orqanları vergilərin
könüllü  ödənilməsinə  profilaktika,  dəqiqlik  və  qabaqlayıcı
xəbərdarlıqla xarakterizə olunan  nəzarət aparatı, vergi sistemi-
nin yaxşı işinə və vergi orqanlarının öz vəzifələrini icra etməsinə

---

300