Electromagnetic Fields of Magnetized Neutron Stars in General Relativity

QORA TUYNUKLAR , NEYTRON YULDUZLAR, GRAVITASION TO’LQINLAR

Ma’ruza rejasi

• Kompakt obyektlar nima va qanday paydo bo’ladi
• Kompakt obyektlarning xossalari va qanday kuzatiladi
• Gravitatsion to’lqinlar (GT) nima va ularning manbalari
• GT ni qayd etish
• Hulosa

• 1054 yildagi O‘ta Yangi Yulduzning portlashi

• ESO

• Neytron Yulduz

• Deyarli butunlay neytronlardan iborat bo‘lgan va aynigan neytronlar
• bosimi tufayli turg‘un holda turgan kompakt yulduz qoldig‘i

• Asosan ulkan massa sonli atom yadrolaridan tashkil topgan

• Tashqi sirtidagi gravitatsiya:

• 1 m balandlikdan tushayotgan jism

• Yulduz sirtiga quyidagi tezlik bilan tushadi

NS

• Hewish, Bell et al, Nature, 1968, 217, 709.

Neytron Yulduz Magnitosferasi

• Yulduz sirtidagi elektr maydon:
• Goldreich & Julian, 1969, Astrophys.J, 157, 869
• Ketma-ket paydo bo’luvchi elektron-positron plazma EM o’qi bo’ylab ekranlashuvchi plazmali MS ning shakllanishiga olib keladi .
• Plazma yulduz bilan birga aylanadi.
• Maydonning ochiq chiziqlari orqali zaryadlar plazma modalarini hosil qiladi.

• Massa uzatish

• Akretsion disk

• Agar qora tuynuk Q zaryadga ega bo’lsa u holda unda radial elektr maydon paydo bo’ladi: Еr = Q/r2 Aylanayotgan qora tuynuk qo’shimcha dipol magnit maydon hosil qiladi:

• Agar qora o’ra M massali va R0 radiusli yulduzning kollapsi natijasida vujudga kelgan bo’lsa, uning magnit dipol momenti quyidagi qonun bo’yicha kamayib boradi (Гинзбург, Озерной, 1964):

• Biroq Qora o’ralar tezda neytrallashadi va natijaviy maydon nolga teng

• Для Шварцшильдовской ЧД
• rmc 3M, rISCO=6M

• Qora o’raga tushgan har qanday jmoddiy jism, nurlanish, qaytib chiqmaydi va bizgacha hech qanday ma’lumot yetib kelmaydi

• Qora o’radan enrgiya chiqishi mumkin!
• - Blanford-Znajek effect,
• - Penrose process,
• - Hawking radiation

• Blandford-Znajek mexanizmi:

• Penrose process:

• Bo’rsiq o’ralarni tavsiflovchi metrika

• Eynshteyn-Rozen ko’prigi, 1934 г.

• КН,машина времени, K Torn, И.Д. Новиков

• b(r)