Globus Xaritalar masshtabiga qarab quyidagi turlarga bo'linadi: yirik masshtabli1:10000 dan 1:200000 gacha, o'rta masshtabli 1:200000 dan 1:1000000 gacha, mayda masshtabli - 1:1000000 dan kichik. Turli masshtabli xaritalarda voqea va hodisalar turli xil aniqlikda tasvirlanadi - Xaritalar masshtabiga qarab quyidagi turlarga bo'linadi: yirik masshtabli1:10000 dan 1:200000 gacha, o'rta masshtabli 1:200000 dan 1:1000000 gacha, mayda masshtabli - 1:1000000 dan kichik. Turli masshtabli xaritalarda voqea va hodisalar turli xil aniqlikda tasvirlanadi
Atlaslar tola va aniq ma'lumotga ega bo'lgan, yagona dastur asosida tuzilgan, tartibga solingan xaritalar to'plamidir. Atlas" atamasi fanga flamand xaritashunosi Merkator tomonidan kiritilgan. U o'zi tuzgan xaritalar to'plamini (1595- yil) Liviyaning afsonaviy qiroli Atlas nomi bilan ataydi. Birinchi xaritalar to'plami II asrda Klavdiy Ptolemey tomonidan tuzilgan. Hozirgi zamon atlasla-rining asosiy xususiyatlari undagi xaritalarning bir butunligi, bir-bi-riga muvofiqligi va bir-birini to'l-dirishidir. Atlaslar tola va aniq ma'lumotga ega bo'lgan, yagona dastur asosida tuzilgan, tartibga solingan xaritalar to'plamidir. Atlas" atamasi fanga flamand xaritashunosi Merkator tomonidan kiritilgan. U o'zi tuzgan xaritalar to'plamini (1595- yil) Liviyaning afsonaviy qiroli Atlas nomi bilan ataydi. Birinchi xaritalar to'plami II asrda Klavdiy Ptolemey tomonidan tuzilgan. Hozirgi zamon atlasla-rining asosiy xususiyatlari undagi xaritalarning bir butunligi, bir-bi-riga muvofiqligi va bir-birini to'l-dirishidir. - Atlaslar ham xaritalarga o'xshab juda xilma-xil bo'ladi. Ular qamrab olgan maydoniga ko'ra sayyoralar, dunyo, materiklar, tabiiy-geografik o'lkalar, davlatlar, viloyatlar at-laslariga, mazmuniga ko'ra umumiy geografik va mavzuli atlaslarga bo'-l
Oy fazalari - Oyning Yer atrofidagi harakatlanishi davrida Quyoshga nisbatan egallaydigan vaziyatlari. Oy oʻzidan nur chiqarmaydi, uni Quyosh nuri yoki Quyosh nurining Yerdan kaytgan qismi yoritishi mumkin, shu tufayli Oyning fazoda Quyoshga va Yerga nisbatan qanday holatda turishiga koʻra, u yerdan qaraganda turli shakdda koʻrinadi.
Har oyda Oy taxminan Yer bilan Quyosh orasidan oʻtadi va Yerga oʻzining qorongʻi tomoni bilan turadi. Bunga astronomikyangi oy deyiladi. 1—2 kun (sutka) dan soʻng Quyosh botgach, osmonning gʻarbiy qismida Oy ingichka oʻroq shaklida koʻrinadi, bu xalq tilida hilol yoxud yangioy (fan tilida — vizual yangioy) deyiladi. Bunda Oyning qolgan qismini Yer oʻzining kunduzgi yarim sharidan qaytgan Quyosh nurlari bilan xira kulrang ravishda yoritib turadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |