Eksperimental psixologiya

Birinchidan, javoblar varianti imkoniyatlarini maksimal darajada ko’rib chiqish. SHuning bilan birga yarim yopiq savollarda qo’shimcha fikrlar uchun joy ajratiladi. O’zingizni fikringiz... kabi javob varianti bunga misol bo’la oladi. O’zi fikrini izohlash uchun ankyetada joy ajratish ham muhim ahamiyat kasb etadi. Savolga to’g’ri kyeladigan javob uchun yetarli joy ajratilmasa javobning bunday varianti chyetlab o’tilish holati kuzatiladi.
Ikkinchidan, javob varianlarini shakllantirishda uch asosiy qoidani yoddan chiqarmaslik lozim:
Savolga javob byerishda ryespondyent ko’p holda birinchi javobni byelgilaydi. SHuning uchun 1-qoida birinchi bo’lib variant ehtimolligi past bo’lgan javobni qo’yish lozim. Javob varianti qanchalik uzun bo’lsa shuncha ko’p vaqt talab etiladi. Ryespondyent esa bunga vaqt sarflashdan o’zini tiyadi. 2- qoida javoblar varianti uzunligi imkon darajada bir xil bo’lishi kyerak. 3-qoida javob varianti qanchalik abstrakt bo’lsa uni tanlanish ehtimolligi shunchalik past bo’ladi. Kishilar ko’p hollarda aniq fikrlashadi. Tadqiqotchi uchun aniq tuyulgan savol ryespondyent uchun tushunarsiz bo’lishi mumkin. Har qanday vaziyatda ham bir nyecha fikirlarni bir jumlada izohlash lozim, misol «ish qiziqarli va yaxshi haq to’lanadigan», «ish yaxshi haq to’lanadigan lyekin qiziqarli emas». Buning o’rniga bu ikki (qiziqarli, ish haqqi) jihatlarini yuqoridagi jadvaldagi kabi shkalada baholashni so’rash mumkin.
Mavjud javob variantlarini bir varaqda saqlanib qolinishini ta’minlash zarur. Ryespondyent bir qarashda baholash doirasini qamrab olsin.