7- MAVZU: SHAXS TEMPERAMENTINI TADQIQ ETISH MATODLARI. Reja: Asab tizimi xususiyatlarini o’rganishda kuzatish metodi(M.K.Akimov va T.V.Kozlovaning kuzatuv sxemasi).
Temperamentning uch xususiyatini o’lchash uchun G.Ayzenkning shaxs so’rovnomasi: ekstraversiya, introversiya, neyrotizm.
Temperamentning uchta asosiy hususiyatlarini baholash uchun asab tizimi xususiyatlarini so’rovnomasi (Ya. Strelyayu): qo’zg’alish kuchi, asabiy jarayonlarning harakatchanligi.
A.Belovning “Temperament formulasi” so’rovnomasi to’rtta temperament turlarining jiddiyligini aniqlash uchun.
Asab tizimining xususiyatlarini o’rganish metodikasi (V.A.Vyatkin) asab tizimining uchta xususiyatini baholash uchun: qo’zg’alish kuchi, tormozlanish kuchi, asabiy jarayonlarning harakatchanligi.
“Bilimlarni egallashga intilish”metodikasi
Metodika E.P.Il'in va N.A.ICurdyukovalar tomonidan tavsiya qilingan.
Ko‘rsatma: berilgan savollar qatoriga juft javoblar ko‘rsatilgan. Ikki javobdan savolning holatiga ko‘ra keraklisini tanlab olib “a“ “b” harfi bilan belgilaysiz. Javoblar ichidan o‘zingizga muvofiq keladiganini tanlashingiz shart.
1. Darsda yomon baho olganimdan so‘ng uyga kelib:
a) tezda dars qilishga o‘tiraman, javob bera olmagan materialni takrorlayman;
b) bu fandan dars berilmaganini bilganim holda televizor ko‘raman, komp’yuter o’ynayman.
2. Yaxshi baho olganimdan so ‘ng:
a) dars tayyorlashni ich-ichimdan xohlagan holda davom ettiraman;
b) diqqat bilan tayyorlayman, chunki bilganim bilan mendan so‘ramasligini bilaman.
3. Sizda bahodan emas, javobingizdan qoniqmaslik holati bo‘lganmi?
a) ha
b) y o ‘q.
4. Sizning tasavvuringizda o'qish:
a) yangiliklarni bilish
b) birozgina qiyin mashg'ulot.
5. Darsga puxta tayyorgarlik sizning bahoingizga ta’sir etadimi?
a) ha;
b) yo'q.
6. Siz past baho olganingizdan so ‘ng buni noto4g ‘ri qiidim, deb o'zingizni tahlil qilasizmi?
a) ha ;
b) y o ‘q.
7. Sizning uy vazifalarini bajarishga boigan intilishingiz unga baho qo'yilishiga bogiiqmi?
a) ha;
b) y o ‘q.
8. Siz o ‘qituvchi kasal bo‘lmasligini xohlaysizmi?
a) ha;
b) y o ‘q.
9. Sizga kanikuldan so ’ng o'qishga keiish oson kechadimi?
a) ha ;
b) y o ‘q.
10. Siz sinfdan-sinfga o*tganda yangi kitoblar sotib oldingiz. Ularda nimalar haqida yozilgani bilan qiziqasizmi?
a) ha ;
b) y o ‘q.
11. Sizningcha, kasal bo‘lish yaxshimi yoki o ‘qish?
a) o ‘qish
b) kasal bo‘lish.
12. Siz uchun qaysi biri muhim: baho yoki bilim?
a) baho
b) bilim.
Natijalar tahlili
Har bir kalitga mos tushgan javobga l bail beriladi. So’rovnoma kaliti.Bilimlami egallash motivatsiyasini aniqlash l - 6, 8 - 11savollarning “a” javoblariga 7 - 12-savollarning “b “ javoblariga e ’tibor beriladi.
Xulosa
To‘plangan ballar 10 dan 12 gacha bo isa , bilimlami egallash motivatsiyasi vuqori darajadaligidan dalolat beradi.
Metodika E.P.IPin va N.A.Kurdyukovalar tomonidan tavsiya qilingan.
Ko‘rsatma: berilgan savollar qatoridan mos javoblarning har biriga ‘*ha” yoki “yo‘q” belgisini qo'ying.
So'rovnoma matni
1. Siz hayotingizda birinchi marta oigan “2” bahoingizni eslaysizmi?
2. Sizning bahoingiz sinfdagi boshqa o ‘quvchilarga nisbatan yomonroq, bu narsa sizni tashvishlantiradimi?
3. Yozma ishdan oldin yuragingizning urishi tezlashgandek bo’ladimi?
4. Yomon baho olganingizni e’lon qilishsa. qizarib ketasizmi?
5. Agar hafta oxirida yomon baho olsangiz, dam olish kunlarini noxush kayfiyatda o’tkazasizmi?
6. Agar sizdan uzoq vaqt so‘rashmasa, bu sizni tashvishlantiradimi?
7. Oigan bahoingizga o'rtoqlaringizning munosabati sizni hayajonga soladimi?
8. Siz yaxshi baho olganingizdan so*ng navbatdagi darsda so‘ramasligini bilsangiz ham astoydil tayyorgarlik ko‘rasizmi?
9. Sizdan o ‘tilgan mavzu so‘ra!ishi hayajonlantiradimi?
10.0 'q ish d a baho olinmasa, siz uchun qiziqarli bo’ladimi?
11. Baho berilgan javobga qo‘yilmasIigini bilsangiz, sizdan o‘tilgan mavzuni so‘rashlarini xohlarmidingiz?
12.Darsda a ’lo baho olganingizdan so ‘ng ham faol ishlashni davom ettirasizmi?
1 - 9 savollariga “ ha" javoblar uchun, 1 0 - 1 2 savollardagi ‘yo’q" javoblar uchun bir balldan qo'yiladi. Umumiy bailar hisoblab chiqiladi. Agar to‘plangan bailar qanchalik ko*p bo‘lsa, o‘quvchida shunchalik bahoga intilish kuchli bo'ladi. “Bilimlarni egallashga
intilish’* metodikasidan yig'ilgan ballarni taqqoslab, bilim olish bahoga intilish kuchliligini aniqlash mumkin.
