Eksperimental psixologiya fanidan “Emotsiyalarning shaxs shakllanishidagi o’rni“ mavzusida tayyorlagan taqdimoti

Emotsiyalarning shaxs shakllanishidagi o’rni.

• Ko'pgina zamonaviy tadqiqotchilarning ta'kidlashicha, shaxsning noto'g'ri xatti-harakati tarkibida hissiy beqarorlik, tajovuzkorlik, qattiqlikning kuchayishi, shaxsiy va reaktiv tashvish, psixo-emotsional sohaning vaqtinchalik situatsion buzilishlari kabi maxsus hissiy holatlar fonida sodir bo'lgan buzilishlar, ko'ngilsizlik, turli xil kelib chiqishi qo'rquvlari katta o'rin egallaydi.tajribalarning affektiv to'yinganligi, kayfiyatning beqaror foni, asabiylashish, hissiy stressning kuchayishi Bir qator tadqiqotchilar disadaptatsiyaning turli ko'rinishlarini, shu jumladan hissiy ko'rinishlarni batafsil o'rgandilar, ammo shaxsiyatning moslashuvida, shaxs tomonidan samarali xulq-atvorni amalga oshirishda hissiy sohaning roli muammosi dolzarbligicha qolmoqda. O'smirlik va yoshlik davrida moslashish jarayoni va uning mexanizmlarini o'rganish alohida ahamiyatga ega. O'smirlik shaxsning faol shakllanishi va uning hissiy sohasi bilan bog'liq. Bu butun davr ilgari tashkil etilgan psixologik tuzilmalarni sezilarli darajada qayta qurish va yangilarining paydo bo'lishini anglatadi. O'smirni o'z rivojlanishining yangi ijtimoiy holatiga moslashishning ushbu murakkab va uzoq davom etadigan jarayoni, butun bir qator o'ziga xos (ko'pincha ichki ziddiyatli) tajribalar bilan birga, shaxsiy rivojlanish omili sifatida adaptiv xatti-harakatlarga tayyorligini ochib beradi.

Emotsiyalarning shaxs shakllanishidagi o’rni.

• Hissiy xolatlarning nerv-fiziologik asoslari.Emotsiya nazariyalari (Djeyms-Lang, Qarama-qarshi emotsiyalar nazariyasi (R.Salomon bo‘yicha).Psixik holat turlari. Stress tushunchasi va psixik zo‘riqish va uni boshqarish.Frustratsiya va bezovtalik emotsional holat sifatida.Uzoq vaqt davomida psixologlar hissiyotlar tabiati haqidagi masalani echishga uringanlar. XVIII-XIX asrlarda ushbu muammo bo‘yicha hech qaday nuqtai nazarlar mavjud emas edi. Keng tarqalgan qarashlardan hissiyotlarning organik ifodalanishlari – bu psixik hodisalarning oqibati haqidagi dalil asosida paydo bo‘lgan intellektuallashtirish nuqtai nazaridir. Tasavvurfundamental psixologik dalil bo‘lib hisoblanadi, bizning hislarimiz esa turli tasavvurlar o‘rtasida o‘rnatiladigan aloqalarga mos keladi, va tasavvurlar o‘rtasidagi nizolika nisbatan ta’sirlanish sifatida ko‘rib chiqiladi, deb hisoblaganUzoq vaqt davomida psixologlar hissiyotlar tabiati haqidagi masalani echishga uringanlar. XVIII-XIX asrlarda ushbu muammo bo‘yicha hech qaday nuqtai nazarlar mavjud emas edi. Keng tarqalgan qarashlardan hissiyotlarning organik ifodalanishlari – bu psixik hodisalarning oqibati haqidagi dalil asosida paydo bo‘lgan intellektuallashtirish nuqtai nazaridir. Tasavvurfundamental psixologik dalil bo‘lib hisoblanadi, bizning hislarimiz esa turli tasavvurlar o‘rtasida o‘rnatiladigan aloqalarga mos keladi, va tasavvurlar o‘rtasidagi nizolika nisbatan ta’sirlanish sifatida ko‘rib chiqiladi, deb hisoblagan1872 yilda ch. Darvin «inson va hayvonlarda hissiyotlarning ifodalanishi» asarini chop etdi. Uning fikriga ko‘ra, hayvon va odam hulq-atvori o‘rtasida umumiyliklar mavjud. O‘z fikrini u hayvonlar va odamlar turli emotsional holatlarining tashqi ifodalanishini kuzatishdan kelib chiqqan holda, asoslab berdi.