Ekoturizim

2. Ekoturizmni rivojlantirishda qo’riqxonalarning ahamiyati
Tabiat bilan jamiyat o'rtasidagi munosabatlarning tobora keskinlashib borishi, antropogen ta'siming kuchayishi ta'sirida tabiiy muhitda yuz berayotgan o'zgarishlar tabiatni muhofaza qilishni ongli va rejali tashkil etishni taqozo etadi. Shu munosabat bilan alohida muhofaza qilinadigan tabiiy hududlar tizimini tashkil etish muhim ilmiy amaliy ahamiyatga ega. Ular bir necha tiplarni o'z ichiga oladi: qo'riqxonalar, milliy tabiiy parklar, zakazniklar, tabiiy yodgorliklar, tabiiy yodgorli parklar, tabiatdagi muzeylar, ta'qiqlangan va muhofaza zonalari, rekreasiya hududlari. Ular u yoki boshqa darajada intensiv xo'jalik faoliyatidan chiqarilgan hududlar bo'lib, ular turli darajada tabiat muhofazasi bilan shug'ullanadi.
O'simlik va hayvonot dunyosini muhofaza qilish, ularning nodir va tugab borayotgan turlarini saqlab qolish, sonini ko'paytirishda qoʻriqxona, xalq parklari, zakazniklaming ahamiyati kattadir. Dunyoda muhofaza qilinadigan hududlaming soni 20 mingdan ko'proqdir. BMTning tavsiyasiga ko'ra, har bir mamlakatning kamida 10% hududi muhofaza qilinadigan hududlar bo'lishi kerak.
Tabiat yodgorliklarini kichik maydonni egallaydigan qimmatli tabiat ob'ektlari: sharsharalar, geologik ochilma qatlamlar, noyob va tarixiy qimmatga ega daraxtlar, g'orlar va boshqa muhofaza qilinadigan ob'ektlar qatoriga kiradi.
Muhofaza qilinadigan tabiiy hududlar tizimini barpo etishni loyihalashtirishda quyidagi prinsiplarga amal qilish maqsadga muvofiq:
1). ular tizimini tabiiy majmualarning asosiy birligi daryo havzalariga keladigan yo'nalishda barpo etish.
2), tabiat muhofazasi tizimini tabiatning xilma - xilligini aks ettiruvchi to'liq apektrda barpo etish.
3). tabiat ekologik yo'laklarini barpo etish.
4). milliy tabiiy parklar maydonini kengaytirish va ularning sonini ko'paytirish.
5). keng maydonni egallaydigan uzoq muddatli zakazniklarni barpo etish.
6). muhofaza qilinadigan tabiiy hududlarda rekreasiya imkoniyatlaridan foydalanish va rekrasiya rolini oshirish hamda turli rejimda faoliyat ko'rsatadigan hududiy rekreasiya tizimlarini barpo etish.
7). muhofaza qilinadigan tabiiy hududlarning kadastirini tuzish asosida loyihalashtirishni amalga oshirish.