Ekonometrika so‘zi nimani anglatadi va u fan sifatida qaysi davrda yuzaga kelgan?

20,,,,,Matematikadan iqtisodiyotda foydalanish qanday imkoniyatlar beradi?

Hozirgi paytda iqtisodiy fan va amaliyot amaliy matematika yutuqlaridan tobora kengroq foydalanmoqda, ularni ilmiy tadqiqotlar qurolidan murakkab xo’jalik masalalarini samarali hal kilishning muhim vositasiga aylantirmoqda.Zamonaviy iqtisodiyot nazariyasi ham mikro-, ham makrodarajada tabiiy, zaruriy element sifatida matematik modellar va usullarni o’z ichiga oladi. Matematikadan iqtisodiyotda foydalanish iqtisodiy o’zgaruvchilar va ob’ektlarning eng muhim, ahamiyatli boѓlanishlarini ajratishga va formal tasvirlashga, iqtisodiyot nazariyasining qoidalari, tushunchalari va xulosalarini aniq va lo’nda bayon qilishga imkon beradi.Iqtisodiy-matematik model — bu iqtisodiy ob’ektlar yoki jarayonlarni tahlil qilish yoki boshqarish maqsadida ularning matematik tasvirlanishi, ya’ni iqtisodiy masalaning matematik yozuvi. Iqtisodiyob’ektningmatematikmodeli — buuningfunktsiyalar, tenglamalar, tengsizliklar, mantiqiymunosabatlar, grafiklarmajmuasiko’rinishidagiaksettirilishi. Bundayaksettirisho’rganilayotganob’ektelementlariningmunosabatlariguruhlarini model elementlarining shunga o’xshashmunosabatlarigabirlashtiradi.Hozirgi paytda matematik modellashtirish iqtisodiy tadqiqotlarda, amaliy rejalashtirishda va boshqarishda etakchi o’rin egallib, kompyuterlashtirish bilan chambarchas boѓlangan.Iqtisodiy-matematikmodellarturliasoslargako’ratasniflanadi.Amaliymaqsadigako’raiqtisodiy-matematikmodellariqtisodiyjarayonlarningumumiyxususiyatlarivaqonuniyatlarinitadqiqqilishdaishlatiladigannazariy-analitikmodellargavatayinliiqtisodiymasalalarniechishdaqo’llaniladiganamaliymodellar (iqtisodiytahlil, bashoratlash, boshqarishmodellari)gabo’linadi.Iqtisodiy-matematikmodellariqtisodiyotningturlitomonlari (xususan, uningishlabchiqarish-texnologik, ijtimoiy, hududiytuzilmalari)nivauningalohidaqismlarinitadqiqqilishuchunmo’ljallanishimumkin

21“Eng kichik kvadratlar usuli” ning mohiyatini tushuntirib bering.
Eng kichik kvadratlar usuli — tasodifiy xatoliklarni oʻlchash natijasida hosil boʻladigan nomaʼlum miqdor qiymatini baholash usullaridan biri. Eng kichik kvadratlar usuli k. u. berilgan funksiyani yanada soddaroq funksiyalar orqali taqriban ifodalashda ham qoʻllanadiEng kichik k v ad ra tlar usuli Regressiya tenglamasining koeffisiyentlarini eng kichik kvadratlar usuli asosida hisoblash mumkun. Mezon: haqiqiy miqdorlaming tekislangan miqdorlardan farqining kvadratlari yig'indisi eng kam bo'lishi zarurEng kichik kvadratlar usuli o'zining eng keng tarqalgan va eng rivojlangan usullaridan biridir chiziqli parametrlarni baholash usullarining soddaligi va samaradorligi. Shu bilan birga, undan foydalanishda ehtiyot bo'lish kerak, chunki uning yordamida qurilgan modellar o'z parametrlarining sifati uchun bir qator talablarga javob bermasligi mumkin va natijada jarayonning rivojlanish naqshlarini "yaxshi" aks ettirmaydi.Eng kichik kvadrat usuli(ingliz adabiyotida Oddiy eng kichik kvadratlar, OLS) - bu berilgan eksperimental ma'lumotlar massividagi nuqtalarga eng yaqin joyda qurilgan, yaqinlashuvchi funktsiyani aniqlashga asoslangan matematik usul. F(x) boshlang‘ich va yaqinlashuvchi funksiyalarning yaqinligi sonli o‘lchov bilan aniqlanadi, ya’ni: F(x) yaqinlashtiruvchi egri chiziqdan eksperimental ma’lumotlarning kvadratik og‘ishlari yig‘indisi eng kichik bo‘lishi kerak.Eng kichik kvadratlar usuli bilan yaqinlashuvchi funktsiya berilgan eksperimental ma'lumotlar massividan hisoblangan yaqinlashuvchi funktsiyaning kvadrat og'ishlarining minimal yig'indisi shartidan aniqlanadi. Eng kichik kvadratlar usulining bu mezoni quyidagi ifoda sifatida yoziladi:

Taxminlovchi funktsiyaning darajasi tugun nuqtalari soniga bog'liq emas, lekin uning o'lchami har doim berilgan eksperimental ma'lumotlar massivining o'lchamidan (nuqtalar soni) kichik bo'lishi kerak.

∙ Agar yaqinlashuvchi funktsiyaning darajasi m=1 bo'lsa, jadval funksiyasini to'g'ri chiziq bilan (chiziqli regressiya) yaqinlashtiramiz.
∙ Agar yaqinlashuvchi funktsiyaning darajasi m=2 bo'lsa, jadval funksiyasini kvadratik parabola (kvadrat yaqinlik) bilan yaqinlashtiramizAgar yaqinlashuvchi funktsiyaning darajasi m=3 bo'lsa, jadval funksiyasini kubik parabola bilan yaqinlashtiramiz (kubik yaqinlik).
22. Normal tenglamalar tenglamasini yechish usullarini tushuntirib bering.
23. To'g'ri chiziq bo'yicha eng kichik kvadratlar usuli yordamida tenglash qanday amalga
oshiriladi?