Ekologiya va suv resurslarini boshqarish kafedrasi

Yogʻingarchilikni aniqlash va tahlil qilish 
Yana  bir  muhim  element  -  yogʻingarchilik.  Yogʻingarchilik,  umumiy 
terminologiyada,  atmosferadan    yerga  tushadigan  suv,    yoki  suvning    gaz  (bugʻ) 
holatida   suyuqlik    holatiga  oʻtishi deb  ta’riflanadi. Yomgʻir  yogʻishiga  sabab boʻlgan 
omillar  namlik,  havoning    yuqori  namligi,  sovitish  va  kondensatsiya  boʻlib,  ular 
yomgʻir  tomchilarini  hosil  qiladi.  Suv  qonunchiligida  va  ma’muriyatida  mavjud  suv 
miqdorini  aniqlashda  Yer  usti,  yer  osti    yoki  atmosfera  suvlarini  hajmini  bilish  kerak. 
Biroq,  bu  har  doim  ham  mumkin  emas,  chunki  ushbu  aspektlarni  oʻrganishda  turli 
institutlar  ishtirok  etadi.  Meteorologlarni  faqat  yogʻingarchilik  qiziqtiradi.  Gidrologlar 
va  ularga  tegishli  boʻlgan  muassasalarni  yer  usti  suvlari  bilan  shugʻullanadilar, 
gidrogeologlar  va ularning  institutlari yer osti  suvlari bilan shugʻullanadilar. Koʻpgina 
mamlakatlarda    uchta  turdagi  mutaxassislar  bir  xil  resurs  bilan  shugʻullanadilar. 
Ba’zilar  uchun  bu  faqat  manba,  boshqalari  uchun  ob-havoni  bashorat  qilish  uchun 
materiallar  va  boshqalari  suv  oqimini  oʻzi  bilan  qiziqishlari  doirasidagi  ishlarni  olib 
boradilar.  Natijada,  mavjud suv miqdorini aniqlash qiyinlashadi. Yerdan foydalanishni 
rejalashtirish,  tuproq  eroziyasini  nazorat  qilish,  oʻrmonlarni  muhofaza  qilish  va  suv 
havzalarini  boshqarish  masalalarini  koʻrib  chiqishda,  istalgan  darajadagi  suv  oqimi 
miqdorini  bilish  zarur:  mintaqaviy,  havzali,  milliy,  xalqaro  va  bu  suvni  turli 
iste’molchilar  oʻrtasida taqsimlash  uchun zarur boʻladi. Shuningdek, suv resurslarini, 
Yer  usti,  yer  osti    yoki  atmosfera  birgalikda  (kompleks  boshqarish)  rivojlantirish  va 
boshqarishga    qaratilgan  yangi  nazariyalar  mavjudligidir.  Suv    bilan  ish  olib  borishda 
uning  boshqa tabiiy resurslar bilan aloqasi, masalan  yerni boshqarish, tuproq eroziyasi, 
shoʻrlanish,  toshqin,  qirgʻoq  hududi  va  okeanni  boshqarish  kabi  savollar  tugʻilishi 
mimkin,  qoʻshimcha,  suv  oʻsimlik  va  hayvonot  dunyosiga  bevosita  ta’sir qiladi  bunda 
iloji  boʻlsa,  suvdan  foydalanishda  ekologik  muvozanatni  aniqlash  kerak  boʻladi. 

---

 
 
25
 
Shuning  uchun  suv  toʻgʻrisidagi  qonunni  tayyorlashda  suv  toʻgʻrisidagi  qonun  va 
boshqaruvni  boshqa  tabiiy  resurslarga  tegishli  qonunlar  bilan  muvofiqlashtirish  va 
bogʻlash  zarur.  Muammolar  turli  xil  hokimiyat  institutlari  tomonidan  alohida 
patentlangan turli xil tabiiy resurslardan foydalanishda yuzaga kelishi mumkin.