Экологик маданият

Биринчидан, ўқувчиларнинг ҳиссиётига таъсир этиш, улар қалбида ёшлик чоғлариданоқ табиатга муҳаббат уйғотиш лозим. Бу тарбия қанчалик эрта бошланиб, изчил ривожлантирилса, у шунчалик ижобий самара беради.
Иккинчидан, ўқувчилар онггида табиатни муҳофаза этиш ва у билан оқилона ўзаро таъсир масалаларида фаол ҳаётий нуқтаи назарни шакллантириш. Уни инсоннинг ахлоқий этик савияси даражаси тарзида тавсифлаш мумкин. Жамиятнинг ҳар бир аъзоси, бизнинг ҳозирги кунларимизда ҳам, унинг табиий муҳит ҳолатига боғлиқлиги камайиш ўрнига тобора ортиб бораётганини англаши зарур. Демак, ҳар биримиз табиатни асраб-авайламоғимиз дар-кор. Фан техника тараққиёти учун, айниқса, унинг ютуқларидан амалий мақсадларда фойдаланиш учун масъул бўлган шахслар олдида объектив талаблар турибди. Улар табиатнинг нозик жиҳатларини ҳисобга олиши, унинг мустаҳкамлик "чегараси"дан ўтиб кетилишига йул қўймаслиги, ўзига хос мураккаб ва ўзаро боглиқ ҳодисалар моҳиятини теранроқ англаши, қайтмас жараёнларни келтириб чиқармаслик учун табиий қонунларга зид ишлар қил-маслиги керак.
Учинчидан, экологик маданиятни юксалтириш экологик таълим олишни узлуксиз давом эттиришни тақазо этади. Касб-ҳунар таълими муассасалари битирувчилари мустақил касбий фаолияти жараёнида ижтимоий, табиий ва техникавий фанларни ҳам ўрганиб боришлари лозим булади. Олинган билимларни келгусида бойитиш ва ривожлантириш эса, мустақил ишлашни талаб этади. Шунингдек, бунда корхона ва ташкилотларда экологик йуналишда олиб бориладиган тарбиявий ишлар ҳам катта ёрдам беради.
Экологик маданиятни шакллантириш ҳозирги вақтда шаклланаётган янги фан — ижтимоий экология қонунларини қамраб олган илмий ижтимоий тараққиёт назариясига таянади. Агар табиий жараёнларни ўрганишга йўналган анъанавий фанлар табиатни "бўйсундириш" мақсадида жамиятнинг табиатга таъсирини кенгайтириш эҳтиёжлари асосида пайдо бўлган булса, ижтимоий экология эса, одамлар ҳаётининг табиий шароитларини муҳофаза этиш ва яхшилаш учун жамиятнинг табиат билан ўзаро таъсирини уйгунлаштириш зарурати туфайли юзага келди.
Илгари жамиятнинг ёрдами туфайли табиий муҳит ўзини тиклай оларди. Энди унчалик даражада эмас. Табиатдаги ўзгаришлар-нинг бугунги катта миқёсларида табиатнинг ўз-ўзини қайта тиклаш қобилиятини таъминлашга қаратилган назарий ва амалий ишларни жамият ўз зиммасига олиши зарур. Инсоният эндиликда табиатдан фақат олавермайди. Зеро, табиатнинг бойлик яратиш имконияти чегараланган. Шу сабабли инсон эндиликда табиатнинг ўз-ўзини тиклашига, табиий кўпайиш жараёнларига, модда алмашинувига ўзининг оқилона ташкил этилган меҳнатлари билан жид-дий ёрдам бериши керак. Касб-ҳунар коллежлари ўқувчилари ҳаётга мустақил қадам қўйганларида табиатнинг "бўйсундирувчи"сига эмас, балки унинг ҳимоячисига айланиши керак. Бу ишда, шубҳасиз, уларга устозлари, мураббийлари ва тарбиячилар ёрдам беришади.