Эгилувчи элементларни қия кесим бўйича мустаҳкамлигини ҳисоблаш

Эгилувчи элементларни қия кесим бўйича мустаҳкамлигини ҳисоблаш

Эгилувчи элементларнинг эгувчи момент ва кўндаланг кучлари катта қийматга эга бўлган қисмларидаги оғма кесимлар мустаҳкамликка текширилади. Бунда элементларнинг бузилишида қуйидаги икки ҳол учраши мумкин:

1) элемент фақат кўндаланг куч таъсирида бузилади;
2) элемент ҳам кўндаланг куч, ҳам эгувчи момент таъсирида бузилади.
Биринчи ҳолда кўндаланг кучнинг катта қиймати таъсирида оғма кесимда силжиш рўй беради
Бузилиш чоғида элементнинг бир қисми иккинчи қисмига нисбатан силжийди. Бундай бузилиш злементларнинг ўзаро оғишига қаршилик кўрсатадиган, бетонга мустаҳкам бириккан (анкерланган) ишчи арматура мавжуд бўлган ҳолдагина рўй бериши мумкин. Сиқувчи ва қирқувчи кучларнинг биргаликдаги таъсири натижасида бетоннинг сиқилиш зонаси бузилади (қирқилади). Шунинг учун ҳам оғма кесимларнинғ кўндаланг кучлар таъсирига бўлган мустаҳкамлиги мажбурий равишда ҳисобланади.
Мисол. Тўсинни қия кесим бўйича мустаҳкамликка ҳисоблансин: таянчдаги кўндаланг куч Q320 кН; в25 см, h60 см, оғир бетон синфи В20 (R_вt0,90,90,8 МПа,R_в11,50,910,35 МПа), ишчи бўйлама арматура  32 А-III R_s365МПа, арматура каркаслари сони n2. Кўндаланг арматура синфи А-III, R_sw285 МПа; Е_в27000 МПа; Е_s210⁵ МПа.
Q_sω,b  ?
Ечиш. Кўндаланг арматура диаметрини пайвандлаш шартига асосан қабул қиламиз 2  8 А-III, у ҳолда А_sw21,062,12 см².
Оғир бетонлар учун _в22,0; _в30,6; 0,01. Кўндаланг арматуралар қадамини конструктив шартга асосан қабул қиламиз
;
тўсиннинг ишчи баландлиги h₀h-a60-456 см; a  4 см
коэффициент _в11-0,01R_в1-0.0110,350,897;

Арматуралаш коэффициенти
;
коэффициент _w1 формуладан
_w11+5_w1+57,40,004241,16.
қуйидаги шартларни формула бўйича
Q0,3_w1_в1R_ввh₀;
Q32010³Н0,31,160,89710,352056(100) 361850Н361,8510³Н

демак, тўсиннинг кўндаланг кесим юзасининг ўлчамлари қаноатлантиради.

Q_в3R_вtвh₀;
Q32010³Н  0,60,8(100)205653,7610³Н

демак, кўндаланг арматураларни ҳисоблашимиз талаб қилинади.

Кўндаланг арматуралар қадамининг энг катта миқдори

S_max  .

У ҳолда

;
бу ерда: С₀57,6 см <2h₀256112 cм, h₀56 см < C₀57,6 см деб қабул қиламиз.

Кесим юзаси қабул қила олиши мумкин бўлган кўндаланг куч миқдори

Q_swв2q_swh₀+_в2 (1+_f+_п) R_вtвh₀²/c₀
2302156+2(1+0+0)0,8(100)2056²/57,6512570Н.
Демак, Q320000НQ_sw,в512570Н қия кесимнинг юк кўтариш қобилияти таъминланган.