munosabatlari Y aponiya dunyo davlatlari ichida birinch iiardan
b o ‘lib 0 ‘z b e k is to n m u sta q illig in i ta n o lg an
davlatlardan biri. 1992-yilning 28-avgustida Yapo-
niyaning 0 ‘zbekistonda faoliyat boshlagan birinchi elchisi Sulilo E dam -
m ura 0 ‘zbekiston Prezidenti I. K arim ovga ishonch yorlig‘ini topshirdi.
H ar ikki davlat o ‘rtasida o ‘zaro m anfaatli ham korlik yildan-yilga kengayib
bordi. 1994-yilning 16—19-may kunlari 0 ‘zbekiston rahbarining Yaponiyaga
rasmiy tashrifi bu ikki davlat aloqalarini yanada rivojlantirishda m uhim rol
o ‘ynadi.
Y aponiya — 0 ‘zbekiston m unosabatlari rivojining XXI asr boshlarida
yangi bosqichga k o ‘tarilishida I. K arim ovning 2002-yilning 28—31-iyul
kunlarida rasm iy tashrif bilan Y aponiyada b o ‘Iishi katta aham iyatga egadir.
Bu tashrif davom ida I. Karimov va Y aponiya Bosh vaziri J. Koidzum i m uhim
siyosiy h u jjatn i — « D o ‘stlik, strateg ik sheriklik va x alq aro h am k o rlik
to ‘g ‘risida»gi bayonotni im zoladilar. B undan tashqari « 0 ‘zaro iqtisodiy
ham korlikni rivojlantirish to ‘g‘risida», « 0 ‘zbekistondagi islohotlarni q o ‘llab-
quvvatlash to ‘g‘risida» va yana boshqa q ator hujjatlar im zolandi. Bu hujjat-
lar Y aponiya — 0 ‘zbekiston aloqalarini yangi bosqichga ko ‘tarishga xizm at
qiladi.
Y ap oniya 0 ‘zbekiston bilan h ar to m o n la m a yaqin ham k orlik qilib
kelayotgan davlatlardan biri. Shu vaqtgacha Y aponiy an ing 0 ‘zb ek isto n '
iqtisodiyotiga kiritgan sarm oyasining hajm i 1,6 m lrd A Q SH d ollaridan
oshganligi buning yorqin dalilidir. Ayni paytda 0 ‘zbekistonda 18 ta yapon
k om paniyasining vakolatxonasi, 10 ga yaqin q o ‘shm a k orxona faoiiyat
ko‘rsatm oqda.
B undan tashqari Y aponiyaning «Taraqqiyotga rasmiy yordam » dasturi
doirasidagi 100 m ln dollardan ziyod m ablag‘i 0 ‘zbekistonga ajratilgan.
S h u n in g d e k , Y a p o n iy a n in g tu rli o liy o ‘quv y u rtla rid a 70 ga y a q in
o ‘zbekistonlik talaba ta ’lim olm oqda. Rasmiy tashrif ch og ‘ida Y aponiyaning
yana 348 m ln iyen m iqdorida grant ajratishi haqida bitim im zolandi.
S iy osiy so h a d a to m o n la rn in g fik rlari b ir-b irig a y a q in va x alq aro
terro rizm g a qarshi kurash b orasida o ‘zaro kelishib olindi. Ayni paytda
0 ‘zbek iston Y aponiyaning B M T Xavfsizlik K engashining doim iy a ’zosi
b o ‘lishini yoqlab kelm oqda.
S hunday qilib, Yaponiya XX asrning ikkinchi yarm ida vayronalikdan
chiqib, qudratli rivojlangan davlatga aylandi. Bunga am erika om ilining ta ’siri,
harbiy xarajatlarning kamligi, eng m uhim i, yapon m illatining m a’naviy
yuksakligi sabab b o ‘ldi. X alqn in g y agon a m usht b o ‘lib birlashuvi, o ‘z
m anfaatlarini xalq, yurt m anfaatlari bilan muvofiqlashtirgan holda suiiste’mol
qilm ay olib borishi g‘alabaning asosiy tayanchi b o ‘ldi. Y apo n m illati o ‘zi-
ning b u y u k m illat ekanligini dunyoga k o ‘rsatdi. D un yo bugun «yapon
m o ‘jizasi»dan hayratlanm oqda va tajriba sifatida foydalanm oqda.
239