E. Z. Nuriddinov n izom iy nom LI tdpu «Xorijiy m am lakatlar tarixi»



Download 12,93 Mb.
Pdf ko'rish
bet25/334
Sana23.01.2022
Hajmi12,93 Mb.
#403727
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   334
Bog'liq
Jahon tarixi

SSSRning  tashkil
 
etilishi
5.  M ehnatga  qarab  ish  haqi  to ia s h   qayta  tiklandi.
Yangi  iqtisodiy  siyosat  tez  orada  o ‘z  sam arasin i  k o ‘rsata  boshladi. 
C h u n o n ch i,  1922-yilda  m ahsulotlarni  taqsim ot  asosida  berish  bekor qilindi.
1925-yilga  kelib  d o n   y etish tirish   1909— 1913 -y illa r  o ra lig id a g i  yillik 
ko‘rsatkich  darajasidan  oshdi.  Chorvachilik m ahsulotlari yetishtirish b o ‘yicha
1926-yilda  1913-yilgi k o ‘rsatkichga erishildi.  Sanoat  m ahsulotlarining asosiy 
tu rlarin i  ishlab  ch iq arish d a  1913-yil  k o ‘rsatkichig a  1926— 1927-yillarda 
erishildi.  Iste’m ol  buyum lari  ishlab  chiqarish  esa  1913-yildagi  k o ‘rsatkich- 
ning  72  foizini  tashkil  etdi.
Bolsheviklar partiyasi h ar b ir millatga o ‘z taqdirini 
o ‘zi belgilash  huquqini berish  haqidagi va’dasidan 
tez  orada  voz  kechdi.
Sovet  davlati  (R S F S R )  rahbarlari  sobiq  Rossiya  im periyasi  hududini 
m um kin  qadar  yana  avvalgi  chegaralarda  saqlab  qolishga  urindilar.  X o‘sh, 
nega  shunday  b o id i?   Bolsheviklar  fikricha,  birinch idan,  yagona  im periya 
saqlanm asa,  Rossiya  ja h o n   inqilobi  tayanchi  va  harakatlantiruvchi  kuchi 
b o iish d e k   strategik  vazifaning  uddasidan  ch iqa  olm as  edi.
Ikkinchidan,  dunyoda  faqatgina  m ehnatkashlar  davlati  b o ig a n   bolshe- 
viklar  davlati,  ularning  o ‘z  so ‘zlari  bilan  aytganda,  kapitalistik  qurshov 
siquviga bardosh bera olmaydi.  Bolsheviklar o ‘zlarining bu m aqsadlari y o iid a  
hech  narsadan  qaytm adilar.
1922-yilning  30-dekabrida  to ‘rtta  respublika  yagona  davlat  —  SSSRga
—  Sovet  Sotsialistik  Respublikalari  Ittifoqiga  birlashdilar.  Bular:  R SFSR , 
U kraina,  Belorussiya  va  Zakavkaze  Sovet  F ederativ  Sotsialistik  R espub- 
likasi  O zarbayjon,  A rm aniston  va  G ruziyani  birlashtirgan  edi.  U larning 
vakolatli  vakillari  syezdi  (SSSR   sovetlarining  I  syezdi)  1922-yilning  30- 
dekabrida  SSSR  tuzilganligi  haqida  Deklaratsiya  va  S h artn om a  qabul  qildi. 
1924-yilda  esa  bu  yangi  davlatning  Konstitutsiyasi  qabul  qilindi.
Sobiq  SSSR dan  tashqari  boshqa  davlatlar  tarixshunosligida  bu  davlat 
Qizil  im periya  deb  ataladi.  Sovet  davlati  qon  t o ‘kish  hisobiga  vujudga 
kelganligi  uchun  u lar  o ‘z  bayroqlarini  qizil  rangda  tanlagan  edilar.  Q on 
rangi  bolsheviklar  tuzgan  im periyaga  nisbatan  h am   ishlatilgan.
Bu  im periya  1940-yilgacha  boshqa  m illatlar  h aq -hu qu qlarini  poym ol 
qilish  hisobiga  kengaya  bordi.  U lar  T u rk isto n n i  5  ta  «davlat»ga  b o i i b  
yubordilar.  Bu  yerda  0 ‘zbekiston,  Tojikiston,  T urkm an iston ,  Q irg iziston  
va  Q o z o g isto n n i  tuzdilar.  1925—1936-yillar o ra lig id a   ular b irin-ketin  «ix- 
tiyoriy  ravishda»  qizil  im periya  tarkib ig a  kiritild i.  Bu  im periya  15  ta 
«mustaqil»,  «tenglar  ichida  teng»  respublikalardan  iborat  edi.  Aslida  esa 
ular  Rossiya  tarkibidagi  m ustam lakalar  edi.
Bolsheviklar (komm unistlar)  Qizil imperiya hududida yashayotgan millatlar 
o ‘zligini  unutishlari  uchun  barcha  yovuz  ishlami  am alga  oshirishdi.  Biroq bu 
im periya  tarkibiga  kim vchi  hech  bir  m illat,  shu  ju m la d an   o ‘zbek  millati 
bolsheviklar  o ‘ylab  topgan  yangi  birlik  —  sovet  xalqi  b o iib   shakllanmadi.
29



Download 12,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   334




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish