Э. Шодмонов, Д. Бабабекова, Б. Турсунов корхона иқтисодиёти ва инновацияларни бошқариш

 
 
20.2.Турли объектларнинг рақобат устунликларини таъминловчи 
анъанавий омиллар. 
Соф рақобат бозори сотувчи ва олувчиларнинг шундай уюшмасики, 
унда юқоридагилар жорий баҳоларга таъсир кўрсатмайди. Соф рақобат 
тушунчасидан фойдаланиш бизни нархли, нархсиз, инсофсиз ва бошқа хил 
рақобатларни кўриб чиқишдан озод қилади ва шу билан бирга ишлаб 
чиқариш муносабатлари субектлари орасида энг фойдали соҳага капитал 
қўйишни тақсимлаш бозори, ресурслар манбайи, илмий ва илмий техникавий 
фаолиятнинг намуналари каби соҳаларда курашишини ўз ичига олади. 
Илмий ва илмий техникавий фаолияти натижаси сифатида янгилик то 
янгилик киритилилиши ва халқ оммасига янги товарларни, технологияларни, 
хилма-хил хизматларни, янги услубларни ва бошқаларни тан олинишида 
бўлган жараѐн вақт ва харажатлар билан боғлиқ. 
Соф рақобат бозори бу жараѐнда иккиламчи позицияда намоѐн бўлади, 
яъни улар ўзларида бирлик ва қарама қарши томонларни курашини ифода 
этади. Ташкилотнинг янгиликлар бозорида ҳар хил формада қатнашишини 
аниқловчи шарти бўлиб илмий ва илмий техникавий фаолият соҳасига ва 
янгиликни киритиш жараѐнини қайта ташкил этиш ѐки ўқитишга 
сарфланадиган инвестиция ҳажми ҳисобланади. 
Ривожланишни хоҳламаган ташкилотни топиш қийин. Уй хўжалигига 
мебел, видеожиҳоз, автомобил, гиламлар сотиб олиш ѐки янгилаш керак. 

---

Корхонага эса ташқи ва ички бозорларда рақобат қила оладиган 
технологияларни сотиб олиш, ўзининг маҳсулотини тақсимлаш учун янги 
бозорларни топиш, янги етказиб берувчилар ва истеъмолчилар топпиш керак 
бўлади. Давлатга эса янги хил қурол-яроқлар, экологик тоза энергиялар, 
ресурсларни иқтисод қиладиган технологиялар керак бўлади. 
Марс ва бошқа сайѐраларни ўзлаштириш, жаҳон океани ресурсларидан 
қандай фойдаланишнинг йўллари керак. Замонавий тараққий этган илмлар ва 
техникалар буларнинг ҳаммасига бугуноқ эришишга йўл қўяди. Аммо 
юқорида санаб ўтилган эҳтиѐжларнинг ҳаммасини асосий чекланиши 
сифатида ҳар хил турдаги (сиздали, айланма, аксионерли, венчурли, низомли 
ва бошқа) капитал намоѐн бўлади.
Инновация соҳасида аниқловчи ролни узоқ муддатли ва ўрта муддатли 
инвестициялар ўйнайди. Инновацион жараѐн, одатда, ўртача 3-5 йил ва ундан 
юқори муддатларда давом этади. Ўзбекистон Республикаси Давлат мулк 
қўмитаси томонидан ишлаб чиқилган Ўзбекистон давлат саноат сиѐсати 
консепсиясида 
қуйидаги 
саноатдаги 
инвестицион 
сиѐсати 
муҳим 
нормаларини қонуний тартибда мустаҳкамлаш кўриб чиқилади.