E nerge t ikas I a. I. Karshibayev

Motivatsiyaga ta'sir ko'rsatadigan omillar o'rtasidagi 
bog'liqlik sxemasi -"Motivatsion kontur" 
-o'zini hurmat qila bilish
-maqsadga erishish hissi 
-yangilikni bilish hissi 
-muhim vazifalarni bajara olish hissi 
-vazifalarni bajarishda muhim hissa qosha 
olish hissi 
SMART 
Maqsadning 
aniqligi
Xodimlarning 
qobiliyatlari va 
ko'nikmalari 
Ichki
natijalar 
Xodimlar 
harakati 
Ishning bajarilish 
sifati 
Asboblar, uskunalar,
mashina va 
mexanizmlar va 
boshqalar to‘g‘risida 
ma'lumot 
Tashqi 
natijalar 
Loyiq mukofotni 
kutish 
Ishdan qoniqish 
- ish haqi 
- korxonadagi o‘rni 
- korxonadan tashqaridagi o‘rni 
- qo‘shimcha imtiyozlar 
- qulay ish sharoitlari 
- ish haqining yo'qolishi 
- maqtovlar 
- xizmatdagi yutuqlar 
- bo'sh vaqt 
- boshqa ishga ko'chirish 

---

109 
Samarali ish va yaxshi ish sharoitlarini yaratish. 
Energiya boshqaruvchisi ish jarayonida guruh, jamoa yoki 
tashkilotning energiya samaradorligini oshirish masalalari bo'yicha 
faoliyatning samaradorligi haqida o'ylash zarur bo'lgan holatlar mavjud. 
Bunday holda, ishlarning dizaynini takomillashtirish masalalari ko'rib 
chiqilishi 
kerak. 
Samarali 
ishni 
va 
yaxshi 
ish 
sharoitlarini 
loyihalashtirishda bu yerda faqat hujjatlarni aniq o'rganish, mehnat 
jarayoni uchun resurslarni taqdim etish emas, balki uni samarali amalga 
oshirish ham tushuniladi. 
Dizayn ishlarini takomillashtirish zarurligini ko'rsatadi va bu quyidagi 
belgilarni o'z ichiga oladi: past, ba'zan salbiy raqamlar energiya 
samaradorligini, yuqori xodimlar aylanmasi, vaqtdan kam foydalanish, 
kam ish faoliyatini, ish yoqmaslik yani dangasalik, kambag'allik, 
salomatligini yaxshilash, raqobat ruhi yo'qligi, ish sifatsizligi, ishchilar 
o'rtasida yomon munosabatlar, o'zgarishlarga qarshiliklar kabidir. 
Agar ishni rejalashtirishda tarkibiy qismlar mavjud bo'lsa, u holda 
vaziyatga quyidagicha yondoshish mumkin. 
Birinchidan, odamlarning pozitsiyalarini, istaklarini va xodimlarning 
ehtiyojlarini inobatga olish kerak. Bu esa ishlarni samarali rejalashtirish 
va tashkil etish yo'li bilan amalga oshiriladi.
Samarali rejalashtirish va ixlosli, maqsadli asosida amalga 
oshirilayotgan ishlarni tashkil etish, faoliyat yuritish texnika va shaxsiy 
boshqaruv orqali qaror qabul qilish va energiya resurslarni tejash lozim. 
Ushbu faoliyat natijasida ijobiy mamnuniyatga erishish F.Hersberg ishlab 
chiqqan teoriya tomonidan amalga oshiriladi, bu o'z navbatida korxona 
uchun potentsial foyda keltirishi mumkin. 
Ishlarning dizaynini takomillashtirish usullari: muayyan nazorat 
turlarini yo'q qilish, javobgarlikdan voz kechish, xodimlarning o'zlari 
uchun mas'uliyatini oshirish, mas'uliyat, shaxsiy muvaffaqiyat, tan olinishi 
kabilardir. 
Mehnatkashga sharoitlar yaratilgan ish joyini berish. Ishda xodimga 
qo'shimcha vakolatlar berish (ish joyidagi erkinlik).

---

110