E. Egamberdiev

ermer xo’jaligi – 
fermer xo’jaliklari a’zolarining faoliyatiga asoslangan, unga 
uzoq muddatga foydalanish uchun ijaraga berilgan er tomoqalarida kishlok xo’jalik 
mahsulotlarini ishlab chiqarishni amalga oshiradigan yuridik shaxs huquqiga ega 
bo’lgan mustaqil xo’jalik sub’ektidir. 
Korxona yirikligini ajratishning bunday mezonlari ularni soliqqa tortishdagi 
imtiyozlarni aniqlash, kichik biznesni qo’llab quvvatlashning aniq choralarini ishlab 
chikish, O’zbekistonda kichik korxonalarni ko’paytirish bilan bog’liq bo’lgan 
infratuzilma tashkilotlarining faoliyatini takomillashtirish imkoniyatini yaratadi. 
Bizda kichik va o’rtacha biznes sub’ektlarini eng asosiy ko’rsatkichi bu ishchi 
va xizmatchilar sonidir
.
Bu ko’rsatkich firmadagi barcha xodimlar soni, jumladan shartnoma asosida 
va qo’shimcha ravishda ishlayotgan xodimlarning xaqiqiy ishlagan vaqtini, va 
shuningdek filiallarda, korxonadan boshqa joyda ajralib turgan bo’linmalardagi 
xodimlar sonini hisobga olgan holda aniqlanadi. 
Agar kichik korxonada xodimlar 
soni belgilangan me’yordan ortib ketsa shu muddat mobaynida va undan 
keyingi uch oy davomida imtiyozlar bekor qilinadi.
Bizning fikrimizcha korxonalar yirikligini aniqlashda ularning yillik mahsulot 
hajmi, ishlab chiqarish quvvati va yoki kapitalining miqdorini hisobga olish zarur. 
Hozirgi zamon fan-texnika yutuqlarini ishlab chiqarishga kiritilishi korxonalardagi 
xodimlar sonini albatta kamaytiradi. Bunga sabab og’ir ishlar yangilashadi, jismoniy 
mehnatning ma’lum qismi aqliy mehnat bilan almashadi. Demak ma’lum miqdordagi 
xodimlar ishlab chiqarishdan bo’shatiladi. 

---

63
Turli xil malakatlarda korxonalar yirikligini aniqlashning o’ziga xos 
mezonlari ishlatiladi. 
Evropa
ittifoqining uslubiga ko’ra kichik va o’rtacha korxonalar kuyidagi