E. Egamberdiev

qilib har kvartaldagi vznos 
34487,5
(3100-387,5-3100), 
bir yilga esa
137950 mln.s. (3100-4kv-387,5 x 4 kv-
3100 x 4 kv)-(124000-1550-12400) bo’ladi, boshqacha qilib aytsak ijarachi olgan 
texnikasini 5 yil ishlatish mobaynida dastgohlar qiymatini to’liq qoplaydi. (137950 x 

---

148
5 yil =689750 so’m) va bunda atigi faqat kredit uchun to’lov xarajatlari qiladi xolos: 
(1550 x 5=7750 va 12400 x 5=62000 mln. s.). Kredit uchun to’lov harajatlari – 62000 
mln. s.ni tashkil etadi.
 
Asosiy iboralar va tushunchalar. 
1. 
Lizing –
bank kreditiga al’ternativ ravishda kapital qo’yilmalarini 
moliyalashtirishning, ijaraga beruvchining mulkka egalik qilish huquqini saqlab 
qolgan holda mashina va dastgohlarni uzoq muddatga ijaraga berishning o’ziga hos 
yangi shaklidir.
 
2. 
Ijara –
shartnomaga ko’ra mulk egasi (ijaraga beruvchi) u yoki bu sub’ektga 
(arendatorga – korxona, oila, aloxida shaxsga) ma’lum miqdorda haq (to’lov 
uchun) o’z mulkini vaqtincha foydalanishga va qisman egalik qilishga 
topshirishdir. 
3. 
Lizing shartnomasi –
kelishuv (bitimning) asosiy shartlari, tomonlarning huquq 
va majburiyatlari bayon etiladigan va lizing jarayonlarida ishtirok etuvchilar 
o’rtasida 3 tomonlama (oldi-sotdi-ijara) uch tomonlama tuziladigan shartnomadir.
4
. Operativ lizing –
bu shunday ijara munosabatlariki, bunda dastgohlar (mulk) 
amartizatsiya muddatidan kamroq muddatga ijaraga olinadi. Bu muddat 
tugagandan so’ng ijarachi mulkni ijaraga bergan egasiga topshirishga haqli. 
5. 
Moliyaviy lizing –
shartnoma muddati mobaynida ijarachi ijaraga olingan 
mulkning to’liq qiymatini to’laydi. 
6. 
“LIZ-BEK” –
uning o’ziga tegishli mulkning bir qismini bir vaqtning o’zida uni 
ijaraga olish to’g’risidagi shartnomaga imzo chekib lizing firmasiga sotishdir. 
Bunday operatsiyada faqat 2 kishi (2 tomon) ishtirok etadi. 

---

149