Е. Б. Бабский, А. А. Зубков, Г. И. Косицкий, Б. И. Ходоров

244-расм А. Кўз очилганда (юкорига қараган стрелка) мия пўстлоғи
энса соҳасидан олинган электроэнцефалограмманинт ўзгаришлари альфа-
ритмдан бета-ритмга ўтишни кўрсатади. Қўз юмилганда альфа-ритмнинг
тикланиши (пастга қараган стрелка).
Катта ярим шарлар пўстлоғига таъсир этишнинг баъзи турларида электроэнцефалограмма ритмларининг ўзгаришлари
Юзага чиқарилган потенциаллар. Тажрибада ҳар қандай рецептив майдоннинг рецепторларига таъсир этилганда ёки эфферент нерв толалари бевосита таъсирланганда электроэнцефалограммада характерли юзага чиқарилган потенциаллар бирламчи ёки иккиламчи жавоблар шаклида пайдо бўлади (225-расм, А).
Катта ярим шарлар пўстлоғининг турли бўлимларидан ажратиб олишда қайд қилинадиган бирламчи жавобларни анализ қилиш шундай хулосага олиб келди: биринчи — мусбат тебраниш ярим шарлар пўст-лоғининг I—IV қаватларидаги пирамидал ҳужайраларнинг қўзғолиши-га боғлиқ; иккинчи — манфий тебраниш ярим шарлар пўстлоғидаги
1—II қаватларнинг қўзғалишини акс эттиради, бу, эҳтимол, I—II қаватлардаги апикал (уч томондаги) дендритларнинг синхрон деполяризациясига боғлиқ бўлса керак.
Юзага чиқарилган потенциалларни қайд қилиш методикаси анализаторларнинг мия пўстлоғидаги вакиллик карталарини тузишда, мия-нинг турли бўлимлари ўртасидаги боғланишни аниқлашда, .ҳар хил системаларнинг ўзаро таъсирини ўрганишда ва фармакологик препаратларнинг таъсирини текширишда кенг қўлланилади.
Н аркоз. Наркозда электроэнцефалограмма характерли равишда ўзгаради. Бу ўзгаришлар бериладиган наркотик модданинг турига қараб фарқ қилади. Эфир буғлари нафасга олинганда ярим шарлар пўстлоғидаги ритмлар анча тезлашади — бета-ритм
пайдо бўлади. Ҳаракат ва нутқнинг қўзғалиши наркознинг шу фазасига тўғрикелади. Наркоз чуқурлаш-ган сайин бета-ритм тета-ритм билан алмашинади.Тета-тўлқинлар тез орададельта-тўлқинлар билан алмашинади, сўнгра «сукут» даврлари келиб чиқади, яьни электр тебранишлари қисқа вақт йўқолиб туради.
Пировард натижада, эфир буғлари таъсир этав ерганда электр активлиги батамом сусаяди (245-расм). Наркоз-
дан чиқиш даврида электроэнцефалограмма тескари тартибда ўзгаради. Барбитуратлар билан
юзага чиқариладиган нар