Dzyudoning paydo bo'lishi va rivojlanish tarixi

DZYUDO QOIDALARI (QISQACHA)
Jang san'atlari markazida Sharq falsafasining chuqur an'analariga qaramay, raqobatdosh sportning maqsadi shunchaki sharaf va inoyat bilan raqibingizni mag'lub etishdir. Jangda g'alaba qozonish uchun o'yinchi raqibiga qaraganda ko'proq ochko to'plashi kerak, uloqtirishlar yoki ushlab turish uchun ochkolar beriladi va har xil qoidabuzarliklar uchun penalti belgilanadi.
Sportchilar musobaqada ipponga etib borish, ikkita waza-ari (va shuning uchun ippon) olish yoki jang oxirida raqibga qaraganda ko'proq ochko to'plash orqali g'alaba qozonishadi. Agar jang oxirida natijalar mos keladigan bo'lsa, Oltin hisoblash davri boshlanadi. Ushbu qo'shimcha davrada sportchi birinchi navbatda istalgan ochko to'plab, musobaqada g'alaba qozonadi. Agar ushbu muddat oxirida hali ham hisoblar teng bo'lsa, natijani Xantey, ya'ni ko'pchilik hakam va ikki burchakli hakamlarning qarori hal qiladi.
Qarama-qarshilik qoidalarida:

1. 
   Dzyudochilar tatamiga chiqishdan oldin bosh egishlari kerak va mashg'ulotlar yoki musobaqalardan oldin va keyin bir-birlariga bosh egishlari kerak.
   
2. 
   Dzyudochilar tegishli gig (forma) kiyishlari kerak, ya'ni to'piq va bilaklaridan 5 sm dan yuqori bo'lmagan va to'g'ri tugunlari bilan kamarga bog'langan.
   

1. 
   Janglar besh daqiqa davom etadi (xalqaro musobaqalarda) va bitta dzyudochi ippon bilan taqdirlanganda g'alaba qozonadi. Agar ippon berilmagan bo'lsa, jang oxirida eng ko'p ochko to'plagan o'yinchi g'olib deb e'lon qilinadi. Agar hisob tenglashsa, o'yin "Oltin ochko" davri bilan belgilanadi, so'ngra - hali aniqlanmagan bo'lsa - hakam va burchak hakamlari qarori bilan.
   
2. 
   Qoidalarni kichik darajada buzganlik (shido) yoki katta (hansoku make) uchun jarimalar belgilanadi. To'rt shido raqibga bitta hansoku kabi ippon beradi.
   
3. 
   Dzyudochilar taqiqlangan usullardan foydalanmasliklari kerak, shu jumladan bo'g'imlarga hujum qilish (tirsagidan tashqari), raqibni mushtlash yoki tepish, yuziga tegish yoki qasddan biron bir tarzda jarohat etkazish.
   

RAQOBAT MAYDONI
Qarama-qarshiliklar tatami bilan qoplangan ixtisoslashtirilgan maydonda bo'lib o'tadi. Mintaqaviy va xalqaro musobaqalar paspaslar bilan quyidagi tartibda yotqizilgan 14x14 metr maydonda o'tkaziladi:

• 
  kurash zonalari to'rtburchaklar, o'lchamlari 8x8m, sariq matlar bilan qoplangan. Bitta matning o'lchami 1x2m yoki 1x1m (matlar soni mos ravishda 32 yoki 64 dona);
  
• 
  jang maydonining perimetri bo'ylab joylashgan 3 m kenglikdagi xavfsizlik zonalari. Uning ustiga zambil matlar yotqizilgan. Bitta matning o'lchami 1x2m yoki 1x1m. (paspaslar soni, mos ravishda 66 yoki 132 dona).
  

14x14m hajmdagi maydon uchun 32x66m o'lchamdagi 1 ta sariq va 2 ta ko'k rangli matlar kerak. 14x14m hajmdagi sayt uchun sizga 64x132m o'lchamdagi 1 ta sariq va 1 ta ko'k matlar kerak bo'ladi. Muayyan turdagi janglarni kichik zonalarda olib borish, xavfsizlik zonasini kamaytirish va ularni har xil rangdagi paspaslar bilan yopish mumkin.

TATAMI
Tatami - bu jang san'ati musobaqalarida ishlatiladigan elastik va yumshoq mat shaklida maxsus pol qoplamasi. Tatami zarbalarni yutish va yostiqlarni tushirish orqali yiqilib tushish natijasida sportchilarga shikast etkazish xavfini minimallashtirishga yordam beradi. Qoplamaning bo'rttirma yuzasi tatami ustidagi barqarorlikka va platformaning oson harakatlanishiga yordam beradi. 1x2m va 1x1m o'lchamdagi standart tatami matlarining qalinligi 5 sm dan oshmaydi, eng mashhurlari 4 sm qalinlikdagi qoplamalardir.